Praca zdalna za granicą – czy powstaje zakład podatkowy?

12 lutego 2023 Katarzyna Siwiec Prawo podatkowe, Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych  

Praca zdalna Polaków za granicą nie traci na popularności. Co prawda dotychczasowe regulacje w tym zakresie niedługo przestaną obowiązywać, ale ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw wprowadzi pracę zdalną już na stałe. W kontekście pracy zdalnej często wspomina się o ryzyku postania zakładu podatkowego pracodawcy w innym państwie jeżeli pracownik będzie w tym innym państwie właśnie świadczył pracę i temu zagadnieniu będzie poświęcony niniejszy wpis.

 

Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania

Definicja zakładu.
Każda umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zawiera definicję zakładu podatkowego, także polskie ustawy o podatku dochodowym zawierają takie definicje. UPO definiują zakład podatkowy jako stałą placówkę, w której całkowicie albo częściowo jest prowadzona działalność przedsiębiorstwa, w szczególności miejsce zarządzania, filię, biuro, zakład fabryczny, warsztat lub kopalnię, źródło ropy naftowej, kamieniołom albo inne miejsce wydobywania bogactw naturalnych.
Aby uzyskać pełną definicję trzeba też zauważyć, że każda umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania definiuje zakład podatkowy także jako osobę, która działa w imieniu przedsiębiorstwa i posiada, oraz zwyczajowo wykonuje, pełnomocnictwo do zawierania umów w umawiającym się państwie w imieniu przedsiębiorstwa, chyba że czynności wykonywane przez tę osobę ograniczają się do rodzajów działalności wymienionych przykładowo poniżej. Poza tym nie uważa się, że przedsiębiorstwo posiada zakład w innym państwie tylko z tego powodu, że podejmuje ono w tym państwie czynności za pośrednictwem pośrednika, generalnego komisanta albo jakiegokolwiek innego niezależnego przedstawiciela, pod warunkiem, że osoby te działają w ramach swojej zwykłej działalności.
Jednocześnie też każda wspomniana umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania wskazuje jakie placówki nie stanowią zakładu podatkowego wymieniając wśród nich te, które służą wyłącznie do składowania, wystawiania lub dostawy dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa, utrzymywania zapasów dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa, wyłącznie w celu składowania, wystawiania lub dostawy czy utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu prowadzenia dla przedsiębiorstwa jakiejkolwiek innej działalności o charakterze przygotowawczym lub pomocniczym.
Jeżeli spojrzymy na polskie regulacje, na przykład definicję zawartą w art. 5 a pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to dowiemy się, że zakład podatkowy oznacza stałą placówkę, poprzez którą podmiot mający miejsce zamieszkania na terytorium jednego państwa wykonuje całkowicie lub częściowo działalność na terytorium innego państwa, a w szczególności oddział, przedstawicielstwo, biuro, fabrykę, warsztat albo miejsce wydobywania bogactw naturalnych, plac budowy, budowę, montaż lub instalację, prowadzone na terytorium jednego państwa przez podmiot mający miejsce zamieszkania na terytorium innego państwa, osobę, która w imieniu i na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania na terytorium jednego państwa działa na terytorium innego państwa, jeżeli osoba ta ma pełnomocnictwo do zawierania w jego imieniu umów i pełnomocnictwo to faktycznie wykonuje chyba że umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, stanowi inaczej.
Tak więc zawsze kluczowa w definiowaniu zakładu podatkowego będzie zawsze umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania.

 

Konsekwencje podatkowe powstania zakładu
Każda umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zawiera regulacje dotyczące kwestii prowadzenia przez podmiot zagraniczny (w całości bądź w części) działalności na terenie drugiego państwa poprzez zakład podatkowy. Jeżeli taka sytuacja ma miejsce to zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w państwie prowadzenia zakładu, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej można przypisać je temu zakładowi.
Istnieje w tym zakresie swoista fikcja prawna, zgodnie z którą należy przypisać temu zakładowi takie zyski, jakie mógłby on osiągnąć, gdyby wykonywał taką samą lub podobną działalność w takich samych lub podobnych warunkach jako samodzielne przedsiębiorstwo i był całkowicie niezależny w stosunkach z przedsiębiorstwem, którego jest zakładem.
W związku z powyższym zakład, który wykonuje rzeczywistą działalność gospodarczą za granicą, uważany jest za odrębny podmiot od macierzystego przedsiębiorstwa, a więc prowadzi odrębne księgi podatkowe, składa deklaracje, płaci podatki. Z cywilnoprawnego punktu widzenia zakład nie stanowi odrębnego podmiotu od przedsiębiorstwa macierzystego.
Jeżeli chodzi o unikanie podwójnego opodatkowania w przypadku prowadzenia przez przedsiębiorstwo zakładu to tylko nadmienić, iż umowy przewidują zawsze w swojej treści także metody unikania podwójnego opodatkowania.
Metody unikania podwójnego opodatkowania co do zasady są dwie: wyłączenia z progresją i proporcjonalnego odliczenia.

 

Pracownicy zdalni a zakład podatkowy
Nie mało zamieszania wywołała wydana w dniu 17 lutego 2022 r. interpretacja indywidualna nr 0111-KDIB1-2.4010.655.2021.2.BD, w której Dyrektor Krajowej Informacji Podatkowej stwierdził, że zatrudnienie pracowników spółki niemieckiej w formule home office w Polsce może skutkować powstaniem zakładu podatkowego dla celów podatku dochodowego od osób prawnych. Jednakże wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 12 października 2022 r., sygn.akt I SA/Gl 547/22 przedmiotowa interpretacja została uchylona, a skład sędziowski podkreślił, że samo przekazanie pracownikom sprzętu komputerowego (laptopów) nie powoduje wyodrębnienia przestrzeni dla spółki do własnej dyspozycji. W takim przypadku prowadziłoby to do konkluzji, iż spółka może dysponować określonym obszarem w mieszkaniu pracownika, co nie może zasłużyć na aprobatę.
Oczywiście nie można z tego tytułu uznać, że nigdy praca zdalna nie powoduje powstania zakładu bo co do zasady stała placówka może stanowić każde pomieszczenie, środki lub urządzenia wykorzystywane do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa, niezależnie od tego, czy są wykorzystywane wyłącznie w tym celu. W dobie możliwości świadczenia pracy zdalnie, miejsce w którym pracownik świadczy pracę na rzecz zagranicznego pracodawcy (niezależnie czy w warunkach domowych, czy w innym miejscu) można uznać za odrębną placówkę tego przedsiębiorstwa, ale zawsze, aby można było mówić o zakładzie, muszą być łącznie spełnione następujące przesłanki:
1) występuje placówka, czyli miejsce gdzie działalność jest prowadzona;
2) placówka ta ma charakter stały;
3) przez tę placówkę prowadzona jest całkowicie lub częściowo działalność gospodarcza, która jednak nie ma charakteru pomocniczego czy przygotowawczego.
Do każdego przypadku trzeba podejść indywidualnie.
Jeżeli interesuje Państwa kwestia taka jak podatek od pracy za granicą pod tym linkiem możecie o niej przeczytać.

Read More

Kontrola skarbowa

12 listopada 2022 Katarzyna Siwiec Prawo podatkowe  

W ostatnim czasie nasilają się kontrole skarbowe, dlatego postanowiłam wyjaśnić czym jest kontrola skarbowa, jak przebiega i jakie skutki  może przynieść. Podkreślam na samym wstępie, że na bazie obowiązujących przepisów można mówić o dwóch rodzajach kontroli tj. kontroli podatkowej oraz kontroli celno – skarbowej. Ponieważ potocznie o tej pierwszej z nich większość z Państwa mówi, że jest to właśnie kontrola skarbowa, dla uproszczenia będę się posługiwała tym nazewnictwem mając na myśli kontrolę prowadzoną na podstawie Ordynacji podatkowej.

 

Kontrola skarbowa

Akcentuję, że zgodnie z ustawą o Krajowej Administracji Skarbowej kontroli celno – skarbowej podlega przestrzeganie przepisów prawa podatkowego, prawa celnego, dewizowego i wiele innych kwestii, a należy ona co do zasady, z jednym wyjątkiem, od kompetencji naczelnika urzędu celno – skarbowego. Natomiast kontrola podatkowa – jeszcze raz przypomnę określana na potrzeby niniejszego opracowania jako kontrola skarbowa – uregulowana została przepisami ustawy Ordynacja podatkowa. Zgodnie z ustawą organ kontroli to organ podatkowy pierwszej instancji czyli co do zasady naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celno-skarbowego, wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa.

Niestety rezultatem takiej kontroli może być czasem odpowiedzialność karno – skarbowa podatnika, albowiem okaże się, że podatnik popełnił jakieś przestępstwo skarbowe, przykładowo kontrola skarbowa wykaże, że podatnik uczestniczył świadomie w karuzeli podatkowej.

Poza prowadzeniem wskazanych kontroli, organy podatkowe mogą dokonywać także czynności sprawdzających, które mają ograniczony zakres, w szczególności mogą one dotyczyć dokumentacji i służą raczej korekcie na przykład błędów rachunkowych zawartych w deklaracjach niż błędów o charakterze merytorycznym.

 

Co kontroluje urząd skarbowy

Kontrola podatkowa, czyli w niniejszym opracowaniu określana mianem kontrola skarbowa polega na sprawdzeniu, czy kontrolowani wywiązują się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. Tego rodzaju kontrola z urzędu skarbowego ma za zadanie sprawdzenie, czy podatnicy, płatnicy, inkasenci oraz następcy prawni wywiązują się z obowiązków wynikających z przepisów ustaw podatkowych, aktów wykonawczych oraz z postanowień ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, a także aktów prawa wspólnotowego. Kontrola może sprowadzać się m.in. do sprawdzenia terminowości składania deklaracji lub wpłacania zadeklarowanych podatków, co może być elementem czynności sprawdzających (patrz wyrok WSA w Gliwicach z dnia 07.03.12 r. wydany w sprawie III SA/Gl 1061/11).

Bardzo często omawiana kontrola skarbowa poprzedza postępowanie podatkowe, służąc wstępnemu zbadaniu stanu faktycznego i zebraniu materiału dowodowego, który może być wykorzystany w postępowaniu podatkowym.

Kontrola skarbowa podejmowana jest z urzędu, zazwyczaj na skutek:

  • donosu,
  • kontroli przeprowadzonej u kontrahentów,
  • stwierdzonych w toku czynności sprawdzających nieprawidłowości.

 

Jak wygląda kontrola z urzędu skarbowego

Kontrola urzędu skarbowego rozpoczyna się od doręczenia kontrolowanemu lub osobie przez niego upoważnionej upoważnienia do jej przeprowadzenia oraz okazanie legitymacji służbowej. Aczkolwiek kontrola skarbowa może być też wszczęta tylko po okazaniu legitymacji służbowej kontrolowanemu, gdy czynności kontrolne są niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia.

Wszczęcia kontroli, jak już wyżej wspominałam dokonuje się z urzędu.

Uprawnienia organu kontroli są bardzo szerokie, poczynając od wstępu na grunt oraz do budynków, lokali lub innych pomieszczeń kontrolowanego, lokali mieszkalnych, poprzez legitymowanie osób, przesłuchanie świadków i kontrolowanego aż po zasięganie opinii biegłych.

W trakcie kontroli, kontrolowany może udzielić pełnomocnictwa do reprezentowania go, często pełnomocnikiem tym jest właściciel biura rachunkowego prowadzącego księgowość kontrolowanego, a w poważniejszych sprawach doradca podatkowy bądź radca prawny.

Przebieg kontroli kontrolujący dokumentuje w protokole. Stan faktyczny może być dodatkowo utrwalony za pomocą aparatury rejestrującej obraz i dźwięk bądź na informatycznych nośnikach danych.

Kontrolowany, który nie zgadza się z ustaleniami protokołu, może w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia przedstawić zastrzeżenia lub wyjaśnienia, wskazując równocześnie stosowne wnioski dowodowe, a następnie organ ma 14 dni na ich rozpatrzenie.

 

Czas trwania kontroli

Zgodnie z ogólną zasadą, kontrola skarbowa powinna zostać zakończona bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie wskazanym w upoważnieniu do przeprowadzenia kontroli. Jeżeli jest ona prowadzona u przedsiębiorcy to nie powinna łącznie z innym kontrolami w jednym roku kalendarzowym przekraczać w odniesieniu do:

  • mikroprzedsiębiorców – 12 dni roboczych;
  • małych przedsiębiorców – 18 dni roboczych;
  • średnich przedsiębiorców – 24 dni roboczych;
  • pozostałych przedsiębiorców – 48 dni roboczych.

W tym miejscu nadmienię, że przedsiębiorcy mają obowiązek prowadzenia i przechowywania w swojej siedzibie specjalnej książki kontroli. Książka kontroli może być prowadzona w jednej z dwóch postaci :

  • papierowej
  • elektronicznej.

Proszę też pamiętać, że zgodnie z brzmieniem art. 83 § 1 Kodeksu karnego skarbowego kto osobie uprawnionej do przeprowadzenia podatkowej udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowej, w szczególności kto wbrew żądaniu tej osoby nie okazuje księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności gospodarczej lub księgę lub inny dokument niszczy, uszkadza, czyni bezużytecznymi, ukrywa lub usuwa, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych. Nie warto zatem podejmować tego rodzaju działań, a raczej korzystać z pomocy profesjonalistów w tym zakresie.

 

Omówiona wyżej kontrola skarbowa, zgodnie z fachowym nazewnictwem oznacza kontrolę podatkową, przewidzianą przepisami Ordynacji podatkowej.

Read More

Podatek od sprzedaży akcji

26 października 2022 Katarzyna Siwiec Prawo podatkowe  

Obecnie wielu Polaków, tak tych mieszkających w kraju, jak i za granicą, czerpie zysku ze sprzedaży akcji. W konsekwencji przychodzi moment, w którym należy rozliczyć podatek od sprzedaży akcji. Dochód osiągnięty z tego tytułu podlega opodatkowaniu dopiero w momencie zbycia akcji. Pewne szczegóły opiszę poniżej.

 

Podatek od sprzedaży akcji

Jeżeli mówimy o pojęciu „sprzedaż akcji podatek”, myślimy o podatku dochodowym i o podatku od czynności cywilnoprawnych. O tym pierwszym napiszę Państwu w kolejnych punktach. Natomiast jeżeli chodzi o podatek od czynności cywilnoprawnych to wyjaśniam, iż co do zasady zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o PCC podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży. Podatek ten ciąży na kupującym.
Proszę jednak pamiętać, że czasem pomimo istnienia obowiązku podatkowego, sprzedaż akcji będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Konkretyzując, zgodnie z art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwalnia się od tegoż podatku sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi:
a) firmom inwestycyjnym oraz zagranicznym firmom inwestycyjnym,
b) dokonywaną za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych,
c) dokonywaną w ramach obrotu zorganizowanego,
d) dokonywaną poza obrotem zorganizowanym przez firmy inwestycyjne oraz zagraniczne firmy inwestycyjne, jeżeli prawa te zostały nabyte przez te firmy w ramach obrotu zorganizowanego
– w rozumieniu przepisów ustawy z 29.07.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Kiedy zapłacić podatek od sprzedaży akcji?
Chciałabym zwrócić uwagę Państwa na to, że podatek od sprzedaży akcji nie zawsze musi być płacony w Polsce.
Zgodnie z art. 3 ust 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy). W myśl natomiast art. 3 ust 2 b ustawy za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2a uważa w szczególności dochody (przychody) z papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi, dopuszczonych do publicznego obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach regulowanego rynku giełdowego, w tym uzyskane ze zbycia tych papierów albo instrumentów oraz z realizacji praw z nich wynikających. Co jednak najważniejsze zgodnie z art. 4a ustawy PIT przepisy te winno się stosować z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Stosowne umowy pozwalają opodatkować zyski ze sprzedaży akcji, osiągane na polskiej giełdzie poza Polską. Zyski z przeniesienia tego rodzaju majątku podlegać mogą na kanwie zapisów tych umów opodatkowaniu tylko w tym umawiającym się państwie, w którym przenoszący własność ma miejsce zamieszkania lub siedzibę.
Przy tej okazji nadmienię jedynie, że czasem w użyciu pojawia się także pojęcie podatek od zysków giełdowych, jest ono pojęciem szerszym niż podatek z tytułu sprzedaży akcji bo obejmuje on podatek od różnorakich zysków instrumentami finansowymi, nie tylko z tytułu wspomnianej sprzedaży akcji, a więc nie jest to pojęcie zamienne. Podatek od sprzedaży akcji zaliczany jest to grupy podatków z zysków kapitałowych.

Sprzedaż akcji jaki PIT winien złożyć podatnik?
Podatnik winien złożyć PIT 38, jeżeli w danym roku uzyskał przychody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, a więc na przykład ze sprzedaży akcji. Zeznanie PIT-38 należy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym, a także dokonać płatności podatku wykazanego w treści zeznania najpóźniej do końca kwietnia roku następującego po roku podatkowym.
Należy też pamiętać, że jeżeli chodzi o sprzedaż akcji za granicą np. na zagranicznej giełdzie to do zeznania PIT-38 konieczne będzie dołączenia także załącznika PIT/ZG. W przypadku opodatkowania dochodów ze sprzedaży akcji poza granicami kraju podatnik nie otrzyma oczywiście informacji PIT – 8C, jaki otrzymałby od polskiego biura maklerskiego.

Jaki podatek od sprzedaży akcji?
Podatnik powinien podatek od zysków kapitałowych, o czym wyżej wspominałam. Dodam, że zgodnie z polskimi przepisami podatkowymi źródłami przychodów są m.in. kapitały pieniężne i prawa majątkowe.

Jest to podatek zryczałtowany. Wiele osób zna go pod hasłem „podatek Belki”.

Jak rozliczyć sprzedaż akcji?
Aby rozliczyć sprzedaż akcji należy ustalić dochód. Dochód ten podlega opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Dochodem w przypadku zbycia odpłatnego papierów wartościowych, jakimi są akcje, jest suma przychodów minus koszty uzyskania przychodów, najogólniej mówiąc. Te koszty równe są (co do zasady) sumie wydatków na objęcie lub nabycie akcji, ale nie tylko.

 

W niniejszym wpisie przybliżyłam Państwu jedynie podatek od sprzedaży akcji. Nabycie i zbycie akcji może jednak powodować pewne kontrowersje w stosunkach rodzinnych, o czym możecie Państwo przeczytać tutaj.

Read More

Zamknięcie działalności gospodarczej – o czym trzeba pamiętać?

1 października 2022 Katarzyna Siwiec Prawo administracyjne i gospodarcze, Prawo podatkowe, Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych  

zamknięcie działalności gospodarczejZamknięcie działalności gospodarczej, mówiąc potocznie, na pewno nie jest decyzją łatwą, ale czasem uzasadnioną ze względów ekonomicznych, zdrowotnych czy jakichkolwiek innych. Nie wystarczy jednak dokonać samego wyrejestrowania działalności, potrzebne jest podjęcie także innych działań, których zakres zależy oczywiście od rodzaju działalności.
Poniżej znajdziecie Państwo krótki przewodnik w tym zakresie.

 

Jak zamknąć działalność gospodarczą

W przypadku działalności gospodarczej należy w terminie 7 dni od daty faktycznego zaprzestania działalności złożyć do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) wniosek o jej wykreślenie (wyrejestrowanie działalności). Precyzyjniej, likwidacja jednoosobowej działalności, gospodarczej wymaga dokonania zgłoszenia za pośrednictwem formularza CEIDG-1.
W przypadku spółki cywilnej zamknięcie działalności może nastąpić indywidualnie jeżeli np. jeden ze wspólników nie chce kontynuować prowadzonej działalności, wówczas drugi wspólnik musi złożyć do CEIDG wniosek o zmianę wpisu – zmianę formy prowadzonej działalności gospodarczej. Jeżeli wszyscy wspólnicy nie chcą prowadzić działalności należy do CEIDG złożyć wniosek o wykreślenie.
Likwidacja działalności jest automatycznie przez CEIDG przekazywana dalej do organów takich jak ZUS, GUS i urząd skarbowy.
Jak zamknąć działalność prowadzoną w innej formie wyjaśnię w kolejnym wpisie.

 

Zamknięcie działalności gospodarczej

Perspektywa podatkowa.
Zamknięcie działalności gospodarczej rodzi obowiązki przedsiębiorcy, który zdecydował się na ten krok wobec organów skarbowych i skutki w zakresie podatków. Nie analizuj tych drugich w treści niniejszego wpisu, postaram się wypunktować poniżej jakie czynności po stronie podatnika powoduje likwidacja działalności gospodarczej z perspektywy obowiązków podatników poszczególnych podatków.

Likwidacja działalności gospodarczej a VAT:
Na podatnikach podatku VAT ciążą dodatkowe obowiązki jeżeli ma miejsce likwidacja działalności. Mianowicie konieczne jest wówczas sporządzenie spisu z natury towarów na dzień, w którym następuje zamknięcie działalności jeżeli podatnicy przy zakupie tych towarów mieli prawo do odliczenia podatku VAT. Poza tym zakończenie działalności gospodarczej wiąże się z obowiązkiem złożenia formularza VAT-Z w terminie 7 dni, od tego dnia.

Likwidacja działalności a PIT:
Ustawa wymaga, aby zamknięcie działalności gospodarczej było uwieńczone sporządzeniem wykazu majątku na dzień likwidacji działalności gospodarczej. Wykaz ten może być w przyszłości podstawą ustalenia dochodu, jeśli składniki nim objęte zostaną sprzedane. Proszę bowiem pamiętać, iż likwidacja jednoosobowej działalności gospodarczej ma co prawda ten skutek, że majątek, do tej pory firmowy staje się majątkiem prywatnym, ale jeżeli jego sprzedaż następuje przed upływem 6 lat od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu w którym miała miejsce likwidacja działalności, to sprzedaż ta będzie opodatkowana podatkiem dochodowym.

Likwidacja działalności a podatek akcyzowy:
Likwidacja działalności może się wiązać także ze zgłoszeniem tego faktu naczelnikowi urzędu skarbowego jeżeli podatnik prowadzi działalność w zakresie podatku akcyzowego. Podatnik ma wówczas obowiązek złożenia stosownego zgłoszenia w terminie 7 dni od dnia zaprzestania takiej działalności.

Likwidacja firmy a podatek od nieruchomości:
Zakończenie działalności gospodarczej może prowadzić także do obniżenia kwoty podatku od nieruchomości, jeżeli podatnik wykorzystywał nieruchomość w prowadzonej działalności. Zważywszy na stawki podatku, które dla nieruchomości wykorzystywanych dla celów działalności podatkowej są wyższe, doprowadzi to do zmniejszenia wysokości tegoż podatku. Pierwszym krokiem do tego musi być jednak wyrejestrowanie firmy z CEIDG.

 

Zamkniecie działalności gospodarczej

Zatrudnieni pracownicy.
Likwidacja firmy, w której zatrudnieni są pracownicy, wymaga rozwiązania z nimi stosunków pracy za wypowiedzeniem. Konieczne jest oczywiście wskazanie przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie im umów o pracę zawartej na czas nieokreślony, nie jest konieczna konsultacja związkowa tej przyczyny wypowiedzenia.
Kodeks pracy przewiduje również jedno szczególne rozwiązanie w sytuacji gdy ma miejsce likwidacja działalności gospodarczej (potocznie zamknięcie działalności gospodarczej), a mianowicie pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia. Trzeba też pamiętać, że zamknięcie działalności może być podstawą do wypowiedzenia umowy o pracę pracownikom w wieku przedemerytalnym.
Likwidacja działalności gospodarczej nie zwalnia od obowiązku przechowywania dokumentacji pracowniczej. Według obecnie obowiązujących przepisów, pracodawca ma przechowywać dokumentację pracowniczą przez okres 10 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym stosunek pracy uległ rozwiązaniu lub wygasł, chyba że odrębne przepisy przewidują dłuższy okres przechowywania. Tym niemniej, prawo dopuszcza przekazanie jej na przechowywanie podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie przechowywania dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców.

Zakończenie działalności gospodarczej, zobowiązuje pracodawcę do wypełnienia szeregu różnych formalności biorąc pod uwagę iż jest płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne i podatku dochodowego za swoich pracowników, i tak na przykład zamknięcie działalności gospodarczej wiąże się z obowiązkiem wystawienia informacji PIT-11. W przypadku zatrudnienia nierezydentów, likwidacja działalności gospodarczej nie znosi obowiązku przekazania im informacji IFT-1 / IFT-1R.

 

Likwidacja działalności gospodarczej

Inne obowiązki.

Zamknięcie działalności a ZUS:
Złożenie wniosku do CEIDG  przez jednoosobowego przedsiębiorcę, czyli wyrejestrowanie działalności powoduje, że ZUS automatycznie sporządzi niezbędne formularze i wyrejestruje go jako jako płatnika składek. Pracowników natomiast należy samodzielnie wyrejestrować w terminie 7 dni.

Likwidacja działalności a obowiązki informacyjne:
Jeżeli firma była zgłaszana na przykład w Sanepidzie, gdyż działa na rynku spożywczym, to likwidacja firmy także tego zgłoszenia wymaga. Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia wymaga bowiem od takiego podmiotu złożenia państwowemu powiatowemu lub granicznemu inspektorowi sanitarnemu wniosku o wykreślenie zakładu z rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Zamknięcie działalności a PEFRON:
Likwidacja działalności gospodarczej organizatora zakładu aktywności zawodowej powoduje, że środki publiczne otrzymane na utworzenie zakładu, niewykorzystane środki Funduszu oraz niewykorzystane według stanu na dzień likwidacji środki zakładowego funduszu aktywności podlegają niezwłocznie wpłacie do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, stąd też o tym fakcie przedsiębiorca powinien Fundusz poinformować.

Likwidacja działalności a obowiązki księgowe:
W przypadku prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów zamknięcie firmy powoduje, iż należy sporządzić spis z natury obejmujący wszystkie towary handlowe, materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze, półwyroby, produkcję w toku, wyroby gotowe, braki i odpady, które pozostały na stanie na dzień likwidacji działalności i wpisać do księgi jego wartość. Jest to jednocześnie ostatni wpis w księdze.

Zamknięcie działalności gospodarczej a kasa fiskalna:
Zamknięcie działalności wiąże się z trwałym zaprzestaniem ewidencjonowania kwot obrotu przy pomocy kasy rejestrującej. Zakończenie pracy kasy wymaga odczytania zawartości pamięci kasy fiskalnej. Poza tym likwidacja działalności gospodarczej może skutkować zwrotem ulgi, albowiem w myśl obowiązujących przepisów podatnicy są obowiązani do zwrotu odliczonych lub zwróconych im kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących, w przypadku, gdy w okresie 3 lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania zaprzestaną ich używania lub nie dokonują w obowiązującym terminie zgłoszenia kasy do obowiązkowego przeglądu technicznego przez właściwy serwis.
Dodatkowo zamknięcie działalności gospodarczej winno skutkować zamknięciem konta firmowego.

Jak Państwo mogą przeczytać, likwidacja działalności gospodarczej to jednak w niektórych przypadkach dość złożona procedura, a zaniechanie określonych czynności może niestety mieć negatywne konsekwencje.

Read More

Exit tax – podatek od wyjścia

3 września 2022 Katarzyna Siwiec Prawo podatkowe  

exit tax - podatek od wyjściaExit tax czyli inaczej podatek od niezrealizowanych zysków bądź podatek od wyjścia jest podatkiem płaconym w związku ze zmianą rezydencji podatkowej bądź też w związku z przeniesieniem przez podatnika do innego państwa składnika majątku.

Przesłanką do zastosowania tej regulacji jest utrata przez Polskę prawa do opodatkowania dochodów z przyszłego zbycia przenoszonego składnika majątku.

Poniżej krótko opiszę tę regulację.

 

Exit tax

Podatek exit tax jest przewidziany w art. 24 f i nast. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 30 da i nast. Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Został on wprowadzony do polskiego systemu podatkowego od 2019 roku w wyniku implementacji Dyrektywy Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. ustanawiającej przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego.

Co do zasady opodatkowaniu podatkiem exit tax podlega osiągnięcie niezrealizowanych zysków z działalności gospodarczej (por. A. Nowak-Piechota, Exit tax: opodatkowanie dochodów z niezrealizowanych zysków w praktyce, Lex/el 2018), choć nie tylko.

Generalnie opodatkowaniu poprzez omawiany podatek exit tax podlega:

– przeniesienie składnika majątku poza terytorium Rzeczpospolitej polskiej, w wyniku którego Polska traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia tego składnika majątku, przy czym przenoszony składnik majątku pozostaje własnością tego samego podmiotu;

– zmiana rezydencji podatkowej przez podatnika podlegającego w Rzeczypospolitej Polskiej obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu), w wyniku której Rzeczpospolita Polska traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia składnika majątku będącego własnością tego podatnika, w związku z przeniesieniem jego siedziby lub zarządu do innego państwa, w tym w związku z transgranicznym przekształceniem.

Podstawę opodatkowania podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków stanowi suma dochodów z niezrealizowanych zysków ustalonych dla poszczególnych składników majątku.

W przypadku osób fizycznych i składnika majątku niezwiązanego z działalnością gospodarczą opodatkowaniu podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków podlegają tylko następujące składniki majątku: ogół praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną, udziały w spółce, akcje i inne papiery wartościowe, pochodne instrumenty finansowe oraz tytuły uczestnictwa w funduszach kapitałowych, jeżeli podatnik ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez łącznie co najmniej pięć lat w dziesięcioletnim okresie poprzedzającym dzień zmiany rezydencji podatkowej.

Warto wiedzieć, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 7 października 2020 r. , wydanym w sprawie o sygn. I SA/Bd 375/20 orzekł, że podatek exit tax nie ma zastosowania w sytuacji dokonania między członkami rodziny darowizny mienia należącego do majątku osobistego darczyńcy.

 

Zmiana rezydencji podatkowej

Wiedzę w zakresie zmiany rezydencji podatkowej możecie Państwo zgłębić m.in we wpisie zmiana rezydencji podatkowej.

W niniejszym wpisie kwestia ta będzie poruszana wyłącznie w odniesieniu do sytuacji, w której składnik majątkowy przenoszony za granicę może wiązać się z podatkiem od niezrealizowanych zysków.

Warto wiedzieć, że w stosunku do osób fizycznych ustawa w ogóle wyłączona opodatkowanie jeżeli składnik majątku, według stawek rynkowych, nie przekracza kwoty 4.000.000 zł. Wyobraźmy sobie zatem, że podatnik zmienia ośrodek interesów życiowych z terytorium Polski na terytorium Hiszpanii. W rezultacie, w przyszłości utraci on status polskiego rezydenta podatkowego, a uzyska rezydencję podatkową w Hiszpanii. Po zmianie rezydencji będzie zatem podlegał obowiązkowi podatkowemu w Hiszpani od całości przychodów/dochodów, w tym także osiąganych poza tym krajem. W Polsce pozostanie po przeprowadzce np. lokal mieszkalny podatnika, akcje, środki pieniężne. Podatnik pomimo, że papiery wartościowe podlegają opodatkowaniu podatkiem od wyjścia, nie zapłaci go jeżeli ich wartość nie przekroczy kwoty 4.000.000 zł.

Trzeba pamiętać, że każdorazowo przeniesienie składnika majątku za granicę w związku ze zmianą rezydencji, należy oceniać nie tylko pod kątem wartości tegoż składnika, ale przede wszystkim ustalić czy w związku ze zmianą rezydencji Polska w ogóle traci prawo do opodatkowania zbycia tego składnika w przyszłości.

Polskie ustawy przewidują  szerszy zakres opodatkowania podatkiem exit tax, aniżeli wynika to z dyrektywy.

Read More

Sprzedaż działki a VAT

14 sierpnia 2022 Katarzyna Siwiec Prawo nieruchomości, Prawo podatkowe  

sprzedaż działki a VATWiele osób zadaje pytanie o podatek od sprzedaży działki zakładając, że może to wiązać się  z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego czy podatku od czynności cywilnoprawnych, ale nie zastanawia się już nad problematyką jaką jest sprzedaż działki a VAT. Natomiast należy mieć świadomość, że w niektórych sytuacjach podatek VAT to także należny podatek od sprzedaży działki. Poniżej przybliżę tą tematykę.

 

Podatek od sprzedaży działki

Definicja działalności gospodarczej.

Podatek od sprzedaży działki był bardzo często przedmiotem wypowiedzi organów skarbowych i sądów administracyjnych. Wiąże się to z tym, że sprzedaż działki przez osobę nieprowadzącą działalności gospodarczej bywa traktowana jako przedmiot opodatkowania podatkiem VAT z tego względu, że osoba sprzedająca grunt może zostać uznana za podatnika w rozumieniu art. 15 ustawy o podatku  od towarów i usług. Analizując ten przepis można zauważyć, że definicja działalności gospodarczej nie jest tożsama z definicjami jakie możemy odnaleźć w innych ustawach. Definicja ta jest szersza, przede wszystkim dla faktu prowadzenia działalności gospodarczej, w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, bez znaczenia pozostaje fakt rejestracji sprzedawcy gruntu jako podatnika VAT. Podatek od sprzedaży działki może zatem zostać naliczony sprzedawcy także wtedy gdy w ogóle nie prowadzi on żadnej działalności gospodarczej.

Zgodnie z treścią przywołanego przepisu podatnikami są między innymi osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych, a zatem pojawiające się czasem wątpliwości pod tytułem sprzedaż gruntu przez osobę fizyczną a VAT są jak najbardziej uzasadnione.

Co do zasady sprzedaż działki może przybrać dwie postacie:

– może to być zarząd majątkiem prywatnym – czynności o takim charakterze nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT. Osoba ją dokonująca nie działa przy ich wykonaniu w charakterze podatnika VAT, a sama transakcja nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT,

– może to być działalność gospodarcza wówczas gdy sprzedający podejmuje działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażujące środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców. W tym przypadku rzeczywiście wystąpi podatek od sprzedaży działki.

Już tylko na marginesie wskażę, że podatek od sprzedaż działki był przedmiotem rozstrzygnięcia przez TSUE w wyroku z 15.9.2011 r. w połączonych sprawach C-180/10 i C-181/10 Jarosław Słaby v. Minister Finansów i Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć v. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, orzeczenie to zmieniło podejście polskiego fiskusa do omawianej kwestii.

Reasumując, dana czynność jaką jest np. sprzedaż działki podlega opodatkowaniu podatkiem VAT tylko wtedy, jeśli jest wykonana przez podatnika działającego w takim charakterze, a więc jeżeli działa on na zasadach analogicznych jak osoba wykonująca działalność handlową.

 

Podatek od sprzedaży działki

Sprzedaż gruntów.

Co do zasady grunty stanowią towary podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według podstawowej stawki tego podatku czyli 23 %. Możliwe są natomiast dwa przypadki, w których dostawa taka korzysta ze zwolnienia z podatku VAT, a mianowicie:

– zgodnie z art. 43 ust 1 pkt 9 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane,

– drugi przypadek dotyczy dostawy gruntów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Przez tereny budowlane – zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W sytuacji braku planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla klasyfikacji terenu niezabudowanego, wiążące są zapisy ewidencji gruntów i budynków, a nie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (tak NSA w wyroku z dnia 10 lipca 2013 r., sygn.akt I FSK 949/12). Studium nie stanowi zatem podstawy zwolnienia sprzedaży gruntów z podatku VAT.

Podatek od sprzedaży ziemi o charakterze budowlanym, inwestycyjnym może zatem wystąpić w związku z zawieraną transakcją, co zawsze należy brać pod uwagę.

 

Sprzedaż działki a VAT

Mając już świadomość dlaczego czasem sprzedawana działka czyni sprzedawcę podatnikiem VAT wskażę Państwu kilka sytuacji, w której osoba fizyczna będzie płaciła podatek od sprzedaży działki. Może tak być wówczas gdy sprzedawca występuje do dostawców mediów o ustalenia warunków przyłączy, uzyskuje opinii środowiskową i decyzję o warunkach zabudowy – jest to bowiem postrzegane jako profesjonalne przygotowanie działki do sprzedaży (patrz interpretacja indywidualna z dnia 8 czerwca 2022 r., nr 0114- KDIP11.4012.236.2022.2.MM).

Podatek od sprzedaży działki wystąpić może także wtedy gdy sprzedawca zawiera umowę przedwstępną, w treści której zobowiązuje się do czynności wykraczających poza ramy umowy sprzedaży np. zobowiązuje się do podjęcia czynności zmierzających do zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z którym Strona Kupująca będzie mogła posadowić na przedmiotowej nieruchomości jakiś obiekt czy złożenia wniosku do właściwego Sądu o założenie bez obciążeń nowej księgi wieczystej dla nieruchomości (tak interpretacja z dnia 3 stycznia 2022 r., nr 0112-KDIL1-2.4012.530.2021.2.DS).

Sprzedający nie będzie natomiast zwykle analizował pojęcia sprzedaż gruntów  a VAT jeżeli dokonuje podziału działki na kilka mniejszych, bo to mieści się z reguły w zakresie pojęcia zarządzania majątkiem prywatnym ale już podjęcie przez właściciela nieruchomości jakichkolwiek działań wykraczających poza podział gruntu i następnie dokonywanie sprzedaży wydzielonych działek może skutkować uznaniem tych czynności za podejmowanie aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów handlowców, usługodawców, a w konsekwencji może być opodatkowane 23% podatkiem VAT.

Analizując zatem sytuację pod kątem sprzedaż działki a VAT, każdorazowo trzeba brać pod uwagę całokształt czynności, bo czasem w zestawieniu z innymi okolicznościami dana czynność może powodować, że sprzedawca zostanie uznany za podatnika VAT, a czasem będzie zupełnie odwrotnie.

 

Konkludując, jeżeli grunt stanowi działkę budowlaną lub inwestycyjną to sprzedaż – podatek VAT jest kwestią, którą powinniście Państwo przeanalizować przystępując do transakcji. Podatek od sprzedaż działki czasem rzeczywiście wystąpi, zaś czasem nie, wszystko zależy od ogółu podejmowanych czynności, a nie tylko jednej z nich.

Read More

Ulga na powrót

29 maja 2022 Katarzyna Siwiec Prawo podatkowe  

Wśród nowych rozwiązań wprowadzonych do porządku prawnego przez reformę nazywaną Polskim ładem jest tzw. ulga na powrót czyli częściowe zwolnienie z podatku PIT osób, które po dłuższym pobycie zagranicznym zdecydują się na ponowne przeniesienie rezydencji podatkowej do Polski począwszy od 2022 roku. Ulga ta nie dotyczy osób, które nigdy nie mieszkały w Polsce.
Poniżej przybliżę zasady przedmiotowej ulgi.

Ulga na powrót.

Zasady korzystania z ulgi

Zgodnie z brzmieniem art. 21 ust 1 pkt 152 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są przychody podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł. Ulga na powrót obejmuje przychody osiągnięte:
– ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,
– z określonych umów zlecenia,
– z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych, podatkiem liniowym oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Dochody z innych źródeł, wyżej nie wyszczególnionych, jak chociażby umowy o dzieło, nie korzystają z omawianego zwolnienia.
Ulga na powrót nie zwalnia ani z konieczności opłacania składek na ubezpieczenia społeczne ani od opłaty składki zdrowotnej, która to składka budzi tyle kontrowersji od początku 2022 roku. Tym samym podatnik, któremu powrót z zagranicy umożliwia skorzystanie z ulgi w podatku dochodowym musi się liczyć z koniecznością opłacania składki zdrowotnej od każdej zarobionej złotówki.
Ulga na powrót obowiązywać będzie w czterech kolejno po sobie następujących latach podatkowych, licząc od początku roku, w którym podatnik przeniósł to miejsce zamieszkania, albo od początku roku następnego. Przykładowo jeżeli powrót do Polski nastąpi w 2022 roku, podatnik może skorzystać z ulgi albo w latach 2022 -2025 albo w latach 2023-2026.

 

Warunki skorzystania z ulgi na powrót
Przychody podatnika do wysokości wyżej wskazanej tj. kwoty 85 528 zł rocznie będą zwolnione pod warunkiem, że:
1) w wyniku przeniesienia miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podatnik podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, a zatem posiada w Polsce rezydencję podatkową oraz
2) podatnik nie miał miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie obejmującym:
a) trzy lata kalendarzowe poprzedzające bezpośrednio rok, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz
b) okres od początku roku, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do dnia poprzedzającego dzień, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz
3) podatnik:
a) posiada obywatelstwo polskie, Kartę Polaka lub obywatelstwo innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej lub
b) miał miejsce zamieszkania:
– nieprzerwanie co najmniej przez okres, o którym mowa w pkt 2, w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Konfederacji Szwajcarskiej, Australii, Republice Chile, Państwie Izrael, Japonii, Kanadzie, Meksykańskich Stanach Zjednoczonych, Nowej Zelandii, Republice Korei, Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej lub Stanach Zjednoczonych Ameryki, lub
– na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieprzerwanie przez co najmniej 5 lat kalendarzowych poprzedzających okres, o którym mowa w pkt 2, oraz
4) posiada certyfikat rezydencji lub inny dowód dokumentujący miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w okresie niezbędnym do ustalenia prawa do tego zwolnienia, oraz
5) nie korzystał uprzednio, w całości lub w części, z tego zwolnienia – w przypadku podatników, którzy ponownie przeniosą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Ulga na powrót przysługuje także w odniesieniu do przychodów zagranicznych tj. podatnik może otrzymywać dochód np. z tytułu zatrudnienia w podmiocie zagranicznym, o ile tylko zmienił rezydencję podatkową na Polską bo przykładowo pracę tę wykonuje zdalnie, z terenu RP. Źródło zarobkowania jest bowiem, z punktu widzenia prawa do ulgi, bez znaczenia.
Ulga na powrót będzie mogła być zastosowana tylko raz. Jeżeli zatem w okresie obowiązywania ulgi na powrót podatnik znów zmieni swoją rezydencję podatkową, a potem ponownie stanie się polskim rezydentem podatkowym, nie będzie mógł zastosować ulgi po raz drugi.
Jak widać ustawodawca postanowił, że omawiana nowa ulga podatkowa przysługuje też obywatelom innych krajów, o ile oczywiście spełniają warunki do jej uzyskania.
Co jednak bardzo istotne, preferencja ta przysługuje jedynie tym podatnikom, którzy wrócili do Polski w roku 2022. Tym z nich, którzy wrócili wcześniej, a dopiero w bieżącym roku rozpoczęli pracę/prowadzenie działalności gospodarczej, ustawodawca nie zapewnił zwolnienia w podatku PIT. Ulga może być stosowana już w trakcie roku.

Read More

Ulga mieszkaniowa

6 marca 2022 Katarzyna Siwiec Prawo podatkowe  

Co do zasady, zbycie nieruchomości przed upływem lat 5 od końca roku kalendarzowego, w którym nieruchomość nabyto lub wybudowano wiąże się z koniecznością zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednym ze sposób na uniknięcie zapłaty przedmiotowego podatku jest skorzystanie z instytucji określanej mianem ulga mieszkaniowa, którą przybliżę w niniejszym wpisie.

 

Ulga mieszkaniowa

Ulga mieszkaniowa przewidziana została w art. 21 ust 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowiącym, że wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30 e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Choć w judykaturze można spotkać różnice w poglądach, to jednak w większości przypadków sądy podkreślają, że ustawodawca nie wskazuje wprost w jakiej kolejności mają mieć miejsce transakcje zbycia i nabycia nieruchomości, a zatem możliwe jest skorzystanie z ulgi nawet wówczas gdy najpierw dokonuje się nabycia nieruchomości, a następnie zbycia. Przykładowo Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 10.06.2021 r., sygn.akt II FSK 3655/18 wyraźnie podkreślił, iż „decydującym warunkiem dla realizacji prawa do ulgi z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest wydatkowanie dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości na własne cele mieszkaniowe w terminie dwóch lat (obecnie trzech) od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło zbycie, a nie wydatkowanie tego dochodu po uprzednim zbyciu nieruchomości. Przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że chodzi w nim o wydatkowanie dochodu, który został uzyskany z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, bowiem jego treść odnosi się jedynie do źródła przychodu, a nie do preferowanej kolejności dokonywanych transakcji. Wydatkowanie środków na cele mieszkaniowe określone w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przed zbyciem nieruchomości, nie niweczy prawa do zwolnienia podatkowego”.

Ulga mieszkaniowa powoduje, że jeżeli podatnik na własne cele mieszkaniowe wykorzysta cały uzyskany ze sprzedaży przychód, uzyskany dochód w całości będzie podlegał zwolnieniu. Zaś w przypadku, gdy podatnik przeznaczy na własne cele jedynie część przychodu, wówczas wysokość dochodu, która podlega zwolnieniu należy wyliczyć z proporcji: dochód ze sprzedaży x poniesione wydatki / przychód ze sprzedaży.

 

Wydatki na cele mieszkaniowe

Wydatki na cele mieszkaniowe zostały zdefiniowane w art. 21 ust 25 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i tak np. ulga mieszkaniowa przysługuje podatnikowi jeżeli środki pochodzące ze zbycia nieruchomości przeznaczy na budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego, na nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem czy np. wydatki poniesione zostaną przez podatnika na spłatę kredytów (pożyczek) oraz odsetek od tych kredytów (pożyczek) zaciągniętych przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia na własne cele mieszkaniowe. W tym ostatnim przypadku trzeba jednak pamiętać, że musi to dotyczyć kredytów i pożyczek zaciągniętych w bankach bądź spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej. Zaciągnięcie pożyczki na cele mieszkaniowe od osoby fizycznej i jej spłata nie powoduje, że podatnikowi przysługuje ulga mieszkaniowa (tak np. wyrok WSA w Krakowie z dnia 8 kwietnia 2021 r., sygn.akt I SA/Kr 1251/20).

Podatnicy muszą móc przedłożyć dokumenty związane z wydatkowaniem przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości. Podatnik, który sprzedał mieszkanie i zobowiązał się do przeznaczenia pieniędzy na inne własne cele mieszkaniowe, ale nie jest w stanie tego udokumentować, musi zapłacić PIT (tak np. NSA w wyroku z dnia 9 czerwca 2016 r., sygn.akt II FSK 1309/14).

Należy pamiętać, że omawiana ulga mieszkaniowa przysługuje nie tylko wówczas, gdy realizujemy swoje cele mieszkaniowe w Polsce, ale również wówczas gdy np. dokonujemy nabycia nieruchomości położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej. Tak więc wydatki na cele mieszkaniowe nie muszą zostać dokonane na obszarze państwa polskiego.

Ulga mieszkaniowa przysługuje podatnikowi także wówczas, gdy mieszkanie zostanie przed sprzedażą wycofane z działalności gospodarczej. W takim przypadku przychód ze sprzedaży wskazanego mieszkania nie będzie stanowić przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, lecz przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości.

Warto jeszcze wspomnieć o sytuacji, gdy podatnik najpierw zadeklarował, że zamierza skorzystać ze zwolnienia jakim jest ulga mieszkaniowa PIT, a następnie zmienił plany. Otóż, wówczas stosownie do brzmienia art. 30 e ust 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania PIT-39 i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę.

 

Ulga mieszkaniowa 2022

Reforma podatkowa zwana Polskim ładem, poszerzyła katalog wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe. W myśl obowiązującego od 1.01.2022 r. art. 21 ust 30 a komentowanej ustawy wydatki te obejmują także wydatki na spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki), zaciągniętego w związku ze zbywaną nieruchomością. Dotychczas judykatura prezentowała różne poglądy w zakresie tego czy ulga mieszkaniowa w PIT przysługuje także wtedy gdy podatnik spłaca kredyt na zakup zbywanej nieruchomości. Raczej w mniejszości spotkać można było stanowisko zgodnie z którym nie można uznać, iż przedmiotowe zwolnienie (ulga mieszkaniowa) odnoszące się do wydatków na spłatę kredytu (pożyczki) może dotyczyć jedynie kredytów (pożyczek) zaciągniętych na nabycie nowych (innych) nieruchomości, a nie nieruchomości zbywanych” (patrz wyrok WSA w Warszawie z dnia 07.02.2020 r., sygn.akt III SA/Wa 469/19 i wyrok z dnia 06.12.2019 r., sygn.akt III SA/Wa 848/19). Teraz tych wątpliwości już nie będzie, bowiem wyraźnie zaliczono spłatę kredytu oraz odsetek na zakup zbywanej nieruchomości do wydatków na cele mieszkaniowe.

 

Jeżeli nie ma możliwości aby skorzystać ze zwolnienia jakim jest ulga mieszkaniowa, można sprawdzić czy nie istnieje możliwość skorzystania ewentualnie z innego zwolnienia bądź po prostu trzeba się liczyć z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego. O szczegółach mogą Państwo przeczytać w niniejszym wpisie podatek od sprzedaży nieruchomości.

Read More

Podatek od sprzedaży nieruchomości

5 marca 2022 Katarzyna Siwiec Prawo nieruchomości, Prawo podatkowe  

Większość osób zdaje sobie sprawę, że jednym ze źródeł przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych jest sprzedaż nieruchomości przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym ja nabyto bądź wybudowano. Z kolei, jeżeli sprzedajemy nieruchomość po upływie tego czasu, osiągamy co prawda dochód, ale podatek dochodowy od sprzedaży nieruchomości już nie będzie musiał zostać zapłacony.

W poniższym wpisie przybliżę Państwu tą problematykę.

 

Sprzedaż nieruchomości przed upływem 5 lat.

Jak wspomniałam już na wstępie ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 10 ust 1 pkt 8 stanowi, że źródłami przychodów jest odpłatne zbycie m.in. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Pojęcie nabycia nie zostało zdefiniowane w ustawie więc warto zaznaczyć, iż nabycie może nastąpić zarówno na podstawie spadku, jak i umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności rzeczy oznaczonej co do tożsamości.

Ustawodawca opodatkowuje sprzedaż nieruchomości przed upływem 5 lat, ale nie mówi podatnikowi jak powinien liczyć ów okres. Z tego też względu wyjaśniam, że okres ten liczony być powinien pełnymi latami kalendarzowymi. Nie ma zatem znaczenia dzień i miesiąc nabycia nieruchomości, a jedynie rok, w którym nieruchomość została nabyta. Podatek dochodowy od sprzedaży nieruchomości nie będzie musiał zostać zapłacony dopiero wówczas, gdy upłynie pełne 5  lat od końca roku kalendarzowego, w którym nieruchomość została nabyta, a nie 5 lat od dnia zakupu.

 

Podatek od sprzedaży nieruchomości

Podatnicy nie prowadzący działalności gospodarczej.

Zbycie nieruchomości przed upływem lat 5 jest, co do zasady, opodatkowane. Podatnik płaci podatek dochodowy w wysokości 19% dochodu. Podstawą obliczenia podatku jest dochód, będący różnicą pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych a kosztami uzyskania przychodów, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Jak zatem zbywca ma rozliczyć sprzedaż nieruchomości przed upływem 5 lat? Otóż, ma on po zakończeniu roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, w terminie do dnia 30 kwietnia złożyć zeznanie roczne  PIT -39, w którym wykaże kwoty przychodu, kosztów i dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości.

Mając na uwadze często zadawane mi pytanie kiedy podatek od sprzedaży mieszkania się przedawnia wyjaśniam, iż zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. W związku z tym, że termin płatności podatku upływa dnia 30 kwietnia roku następującego po roku, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, pięcioletni okres przedawnienia rozpoczyna swój bieg z końcem tego roku, w którym upływa termin płatności podatku.

 

Podatek od sprzedaży nieruchomości

Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą.

Trzeba pamiętać, że  przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących środkami trwałymi, a takimi środkami trwałymi mogą być nieruchomości, podlegających ujęciu w ewidencji środków trwałych wykorzystywanych w działalności gospodarczej zalicza się do przychodów z tej działalności, co pociąga za sobą ich opodatkowanie jeszcze przez 6 lat po ich wycofaniu z prowadzonej działalności gospodarczej (patrz art. 14 ust 2 pkt 1 ustawy). W takiej sytuacji zatem podatek od sprzedaży nieruchomości będzie musiał zostać zapłacony jeżeli odpłatne zbycie nastąpi już po upływie 5 lat od daty nabycia nieruchomości, a przed upływem 6 lat. Dotyczy to jednak tylko nieruchomości innych niż lokale mieszkalne. Jeżeli chodzi o podatek od sprzedaży mieszkania, które było wykorzystywane przez przedsiębiorcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, to mamy zasadę określoną w art. 10 ust 3 powołanej ustawy. Przepis ten stanowi, że do sprzedaży lokali mieszkalnych z działalności gospodarczej stosuje się przepisy o odpłatnym zbyciu lokali, dochody z tego tytułu zalicza się do tego odrębnego źródła tj. tego samego, które opisałam na początku.

W przypadku sprzedaży nieruchomości, nie będących lokalami mieszkalnymi, wykorzystywanych do prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem, bez względu na okres ich nabycia, przychód uzyskany z tego tytułu będzie podlegał opodatkowaniu stawką 10% uzyskanego przychodu, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z pozarolniczej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło sześć lat.

 

Zwolnienia od podatku od sprzedaży nieruchomości.

Obowiązek zapłaty podatku dochodowego od sprzedaży nieruchomości nie powstanie w sytuacji, gdy znajdzie zastosowanie któreś ze zwolnień podatkowych. Będąc pytana jak uniknąć podatku od sprzedaży nieruchomości przed upływem 5 lat najczęściej opowiem pytającemu o uldze mieszkaniowej.  O uldze mieszkaniowej przeczytasz tutaj. Temat ten szczegółowo omówię w kolejnym wpisie ale poniżej chciałabym wspomnieć Państwu o nieco mniej popularnych zwolnieniach. Mianowicie, w myśl  art. 21 ust 1 pkt 28 ustawy od podatku dochodowego wolne są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia nieruchomości, ich części lub udziału w nieruchomościach, wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. Zwolnienie to nie dotyczy jednakże przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia gruntów, które w związku z tym odpłatnym zbyciem utraciły charakter rolny. Jak wskazał NSA w wyroku z dnia 20 stycznia 2017 r., sygn.akt II FSK 3637/14 zwolnienie nie obejmuje swym zakresem przychodu z tytułu odpłatnego zbycia prawa wieczystego użytkowania gruntów. Zwolnieniem nie jest objęte także zbycie gruntów jeżeli stanowią one nieużytki albo gdy do sprzedaży nieruchomości dochodzi w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej. Jak szczegółowo wyjaśniono w judykaturze „dla zwolnienia przychodu od podatku niezbędne jest spełnienie przesłanki pozytywnej, jaką jest sprzedaż całości lub części gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego oraz niewystąpienie przesłanki negatywnej, przez którą należy rozumieć utratę charakteru rolnego lub leśnego tych gruntów w związku z ich sprzedażą. Przyjmuje się, że dla oceny utraty charakteru rolnego bądź leśnego gruntu znaczenie mają okoliczności faktyczne (związane z faktycznym sposobem użytkowania gruntu), a nie formalnoprawne (związane z charakterem gruntu wskazanym w ewidencji gruntów i budynków). Pojęcie utraty charakteru rolnego gruntów należy odnieść do działań faktycznych, tj. faktycznego przekształcenia sposobu użytkowania gruntów podlegających sprzedaży, łączącego się ze zmianą ich dotychczasowego przeznaczenia” (tak wyrok NSA z dnia 8 sierpnia 2018 r. II FSK 2254/16).

Od podatku od sprzedaży nieruchomości wolne są również przychody uzyskane z tytułu sprzedaży prawa wieczystego użytkowania oraz nieruchomości nabytych stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami w zamian za mienie pozostawione za granicą, a także przychody uzyskane z tytułu sprzedaży nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego, nabytych w związku z realizacją prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, do wysokości odpowiadającej procentowemu udziałowi wartości tej rekompensaty w cenie nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego z dnia nabycia nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego.

 

Read More

Polski Ład – składka zdrowotna w 2022. Jaką formę opodatkowania wybrać?”

13 lutego 2022 Katarzyna Siwiec Prawo administracyjne i gospodarcze, Prawo podatkowe  

Jednym z częściej powtarzanych haseł w związku z reformą podatkową zwaną Nowym Ladem jest hasło Nowy ład składka zdrowotna dla przedsiębiorców czy też jak niektórzy wolą Polski ład składka zdrowotna dla przedsiębiorców. Wśród zmian podatkowych ta właśnie jest najczęściej komentowana i dla wielu osób stanowi realnie wyższy koszt prowadzonej działalności gospodarczej w 2022 roku stosunku do kosztów z ubiegłego roku. Obecnie bowiem przedsiębiorcy nie będą już mogli odliczyć uiszczanej daniny jakim jest składka zdrowotna od  zaliczki na  podatek dochodowy od  osób fizycznych.

 

Nowy ład składka zdrowotna.

Ogólne omówienie zmian.

Składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie musiała zapłacić nowa grupa osób, mam tu na myśli np. członków zarządu wykonujących swoje funkcje na podstawie powołania jeżeli pobierają oni wynagrodzenie z tego tytułu. Ale największe zmiany dotyczyć będą przedsiębiorców bo po pierwsze Polski Ład uchyla możliwość odliczania opłaconej składki zdrowotnej od podatku, a po drugie wprowadza zmianę wysokości podstawy opłacania składek z dotychczasowej ryczałtowej na liczoną od dochodów przedsiębiorcy. Składki zdrowotne będą w 2022 roku wyliczane dla każdego przedsiębiorcy oddzielnie. Będą one różnić się ponadto w zależności od formy opodatkowania, jaką wybrał dany przedsiębiorca. Inne składki zapłaci przedsiębiorca opodatkowany według zasad ogólnych (9% dochodu), inne przedsiębiorca opodatkowany liniowo (4,9%), a inne ryczałtowiec.

Co istotne, ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorcy będą musieli płacić nawet wówczas gdy poniosą stratę. Generalnie minimalna składka zdrowotna w 2022 r. wynosić będzie 270,90 zł jest to 9 % z kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę (3010 zł x 9%) i w przypadku poniesienia straty składkę w tej wysokości podatnicy będą musieli zapłacić.

Dodatkowo zwiększeniu ulegną także składki na ubezpieczenie społeczne, składki ZUS jak je się potocznie nazywa. Wysokość tych składek obrazuje poniższa tabela.

Rodzaj składekSkładki pełneSkładki preferencyjne
Podstawa wymiaru3 553,20 zł903,00 zł
Składka emerytalna693,58 zł176,27 zł
Składka rentowa284,26 zł72,24 zł
Składka chorobowa87,05 zł22,12 zł
Składka wypadkowa59,34 zł15,08 zł
Składka na Fundusz Pracy87,05 zł–
Łącznie1211,28 zł285,71 zł

 W wyliczeniu tym nie jest ujęta składka zdrowotna.

 

Polski ład składka zdrowotna.

Opodatkowanie na zasadach ogólnych i podatkiem liniowym

W przypadku osób fizycznych, które prowadzą działalność gospodarczą i wybrały opodatkowanie wg skali podatkowej, składkę ustala się w wysokości 9% od sumy dochodu ze wszystkich działalności, dla których przedsiębiorca wybrał tę formę opodatkowania.  Składka zdrowotna nie może być jednak niższa niż wskazany wyżej procent minimalnego wynagrodzenia. Jeżeli przedsiębiorca zawiesi prowadzenie działalności gospodarczej uzyskane w okresie zawieszenia przychody i ponoszone koszty będą wyłączane z podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. Przykładowo zatem jeżeli przedsiębiorca zawiesi wykonywanie działalności gospodarczej, a następnie w okresie tego zawieszenia osiągnie przychód np. z tytułu sprzedaży samochodu to przychód z tego tytułu nie będzie uwzględniany przy ustalaniu podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Składkę zdrowotną przedsiębiorca opodatkowany według skali podatkowej płaci również od kwoty wolnej 30.000 zł, składka zdrowotna jest bowiem płacona od pierwszej złotówki dochodu. Niestety ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych nie przewiduje ogólnego limitu przychodów stanowiących podstawę wymiaru składki zdrowotnej.

W 2022 roku składka na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność pozarolniczą, którzy rozliczają się liniowo wyniesie 4,9% podstawy wymiaru składki, jednak nie mniej niż kwota odpowiadająca 9%:

1)     minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia roku składkowego, w przypadku składki obliczanej od miesięcznej podstawy jej wymiaru;

2)     iloczynu liczby miesięcy w roku składkowym i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu tego roku składkowego, w przypadku składki obliczanej od rocznej podstawy jej wymiaru.

Za styczeń 2022 przedsiębiorcy będący wspólnikiem w dwóch spółkach zapłacili nie podwójne ubezpieczenie zdrowotne jak się spodziewano, a jedną składkę o ile działalność była opodatkowana na zasadach ogólnych lub podatkiem liniowym, zaś za kolejne miesiące zapłacą jedną składkę liczoną od miesięcznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowiącej dochód z działalności gospodarczej uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc. W styczniu podwójna składka zdrowotna wynosiła 419,92 zł x 2. Generalnie niezależnie od tego czy  osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą jest wspólnikiem w dwóch spółkach jawnych, czy w spółce partnerskiej i w spółce komandytowej, która opłaca podatek liczony według skali czy tzw. podatek  liniowy, osoba ta od lutego 2022 r. powinna opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne od sumy dochodów z tych działalności.

 

Składka zdrowotna nowy ład.

Wspólnicy spółek.

W tym miejscu nie można ominąć tematu „polski ład składka zdrowotna” w kontekście wspólników spółek. W myśl  obowiązujących przepisów za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność i podlegającą tym samym ubezpieczeniu zdrowotnemu uważa się wspólników jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej, jak również akcjonariusza prostej spółki akcyjnej wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług. Dla wspólników spółek komandytowych przyjęta została zryczałtowana forma opłacania składki zdrowotnej i wynosić ona będzie 9% podstawy, którą stanowi kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z czwartego kwartału roku poprzedniego, ogłaszanego przez GUS. Podobnie wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. opłaca składki społeczne na dotychczasowych zasadach, w jego przypadku składka zdrowotna też uzależniona jest od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku – niezależnie od wysokości dochodów (przychodów) uzyskiwanych przez spółkę.

Polski ład nie objął osób fizycznych będących komplementariuszami spółki komandytowo akcyjnej ani obowiązkowymi składkami na ubezpieczenia zdrowotne, ani na ubezpieczenia społeczne. Podobnie nie są zobowiązani do opłaty składek na ubezpieczenie zdrowotne wspólnicy wieloosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek akcyjnych i prostej spółki akcyjnej nie wnoszących wkładów w  postaci świadczenia pracy lub usług.

 

Polski ład składka zdrowotna.

Osoby opodatkowane w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i kary podatkowej.

Z uwagi na częstotliwość zapytań w stylu: nowy ład składka zdrowotna ryczałt, poniżej przedstawione zostaną zasady podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu przez osoby opodatkowane w formie ryczałtu. Poniższe informacje będą odpowiedzią na pytanie jak Nowy ład wpływa na wysokość składki zdrowotnej dla osób na ryczałcie. W tym przypadku składka zdrowotna jest stała, liczona jako procent przeciętnego wynagrodzenia w czwartym kwartale ubiegłego roku i uzależniona od wysokości przychodów przedsiębiorcy. Wysokość składki zmieniać się będzie w przyszłości wraz ze zmianą wysokością przychodów i zmianą przeciętnego wynagrodzenia, które stale rośnie.

Wysokość składki w 2022 roku obrazuje poniższa tabela:

Opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych

w przypadku przychodów od 0,00 zł do 60 000 zł9% od 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce za IV kwartał (tj. 335,94 zł)
w przypadku przychodów > 60 000 zł do 300 000 zł9% od 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce za IV kwartał (tj. 559,89 zł)
w przypadku przychodów > 300 000 zł9% od 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce za IV kwartał (tj. 1007,81 zł)

Przedsiębiorcy, którzy wybrali jako formę swojego opodatkowania ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w danym roku kalendarzowym, mają możliwość opłacania składek miesięcznych na dwa sposoby, albo na podstawie przychodów uzyskanych w roku poprzednim, albo na podstawie przychodów za bieżący rok kalendarzowy, wówczas składki będą opłacane narastająco w ciągu roku.  W tym pierwszym przypadku trzeba wiedzieć, że dla ustalenia podstawy obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorca musi wziąć pod uwagę osiągnięte przychody z działalności opodatkowanej ryczałtem przychody pomniejszone o składki społeczne, jeżeli nie zostały one zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Warto w tym miejscu napisać także kilka słów jaka będzie składka zdrowotna dla przedsiębiorców opodatkowanych w formie karty podatkowej. Otóż, składka zdrowotna dla tych przedsiębiorców ma wynosić 9% od minimalnego wynagrodzenia ale tą formę opodatkowania będą mogli już stosować tylko nieliczni. Po pierwsze bowiem od 1 stycznia 2022 roku nikt rozpoczynający działalność gospodarczą nie może wybrać karty podatkowej jako formy opodatkowania, ponadto też dotychczas ją stosujący nie będą mogli wznowić opodatkowania w formie karty. Dodatkowo zmianie ulegną warunki podlegania opodatkowania w formie karty podatkowej.

Natomiast osoby prowadzące działalność gospodarczą, które opłacają podatek w formie karty podatkowej zostały zwolnione z opłacania składki  na ubezpieczenie zdrowotne jeżeli:

– pobierają emeryturę lub rentę w miesięcznej wysokości, która nie przekracza minimalnego wynagrodzenia,

– są osobami zaliczonymi do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności.

Składka zdrowotna osób prowadzących działalność wpłynie zatem na wysokość obciążeń publicznoprawych w sposób na pewno odczuwalny. Jakiego rzędu będą to zmiany zobrazuje Państwu poniższa tabela. Wyjaśniam, że do porównania obciążeń w roku 2021 i 2022 r. przyjęłam następujące dane przychody w kwocie 200.000,00 zł, koszty w wysokości 40.000,00 zł i 17 % stawkę ryczałtu:

FORMA OPODATKOWANIASKŁADKA ZDROWOTNAPODATEK DOCHODOWYSUMA OBCIĄŻEŃ PODATKOWYCH
W 2021W 2022W 2021W 2022W 2021W 2022
SKALA PODATKOWA           3 897 zł           13 322 zł         31 720 zł          24 266 zł        35 617 zł      37 588 zł
PODATEK LINIOWY           3 271 zł            7 253 zł         25 307 zł          28 124 zł        28 578 zł      35 377 zł
RYCZAŁT           3 271 zł           6 324 zł         29 146 zł          31 963 zł         32 417 zł      38 287 zł

 

Składka zdrowotna dla przedsiębiorców jest elementem, który pomniejsza zysk osiągany z prowadzonej działalności. Poza składkami ZUS i podatkiem dochodowym, przedsiębiorcy będą musieli ponosić jeszcze dodatkowo ciężar zwiększonej składki na ubezpieczenie zdrowotne. Im wyższy dochód tym wyższa składka zdrowotna.

Oczywiście niniejszy wpis nie wyczerpuje tematu „Składka zdrowotna dla przedsiębiorców a Nowy Ład” bo jest to temat o wiele bardziej złożony. Ma on za zadanie jedynie przybliżyć podstawowe zagadnienia i pokazać jak zmiany w składce zdrowotnej wpłyną na poziom obciążeń publicznoprawnych tej grupy zawodowej.

Read More