Osoby bardziej wtajemniczone zapewne spotkały się z takim pojęciem jak FATCA. Osoby, które tego pojęcia jeszcze nie znają będą mogły dowiedzieć się więcej z niniejszego artykułu. Na wstępie tylko powiem, że FATCA to pojęcie, które powinno kojarzyć nam się za Stanami Zjednoczonymi Ameryki. Tak nazywa się bowiem w skrócie ustawę dotyczącą ujawniania informacji o rachunkach zagranicznych dla celów podatkowych.
Szczegóły znajdziecie Państwo poniżej.
Informacje ogólne o FATCA
Umową FATCA nazywana jest potocznie umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA, oraz towarzyszące Uzgodnienia Końcowe, podpisana w Warszawie 7.10.2014 r. W obrocie funkcjonuje także takie pojęcie jak ustawa FATCA. Jest to ustawa z dnia 9 października 2015 r. o wykonywaniu Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA.
Nazwa umowy i ustawy pochodzi od pierwszych liter amerykańskiej nazwy Foreign Account Tax Compliance Act. Najprościej mówiąc jest to regulacja, która nakłada na nasze rodzime instytucje finansowe takie jak chociażby banki określone obowiązki. Zobowiązania te znane są nie tylko doradcom podatkowym, którzy tak jak ja na co dzień mają styczność z podatkami, ale co do zasady dotyczą one także każdego z nas, choć często nie zdajemy sobie z tego sprawy. Być może Państwo będąc kiedyś w banku i chcąc choćby założyć zwykły rachunek bankowy spotkali się z tym, że bank oczekiwał od Państwa złożenia oświadczenia czy jesteście rezydentami podatkowymi USA. Na pewno tak i było to wynikiem właśnie obowiązywania umowy FATCA.
Warto wiedzieć, że umowa pomiędzy Polską a USA stanowi, że każda z państw ma obowiązek pozyskiwać informacje np. o określonych rachunkach bankowych i przekazać je w rezultacie drugiemu państwu. Przykładowo polski bank ma obowiązek pozyskać informacje o amerykańskim rachunku raportowanym. Rachunek ten to rachunek posiadany przez jedną lub więcej szczególnych osób amerykańskich lub przez podmiot niebędący podmiotem amerykańskim, w którym jedna lub większa liczba osób kontrolujących są szczególnymi osobami amerykańskimi. Co do zasady, jeżeli bank ustali, że posiadacz rachunku ma amerykańską rezydencję podatkową musi przekazać informacje polskim organom skarbowym. Działa to również w drugą stronę.
Cel regulacji FATCA
Ustawodawstwo FATCA generalnie wpisuje się w przeciwdziałanie oszustwom podatkowym i zwalczania unikanie opodatkowania. Dzięki raportowaniu o rachunkach rezydentów podatkowych administracja skarbowa ma o nich informacje i podatnikom nie jest już łatwo uniknąć obowiązków podatkowych.
Aby wykonać obowiązki wynikające z umowy FATCA polskie banki czy inne instytucje finansowe muszą składać informacje za pośrednictwem specjalnego formularza FAT-1. Wydaje się, iż to jest właściwe miejsce, aby dopowiedzieć, iż informacje są gromadzone przez instytucje finansowe, a następnie przekazywane Ministerstwu Finansów, które z kolei przekazuje je administracji skarbowej w USA.
Dodam przy tej okazji, że tego rodzaju regulacje wiążą Polskę nie tylko ze Stanami Zjednoczonymi. Proszę mieć na uwadze, iż w polskim systemie prawnym funkcjonuje także ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami, która jest wynikiem implementacji do porządku prawnego dyrektywy unijnej.
Oświadczenia FATCA
Powyższe regulacje przekładają się na to, że osoby, które na przykład otwierają rachunek w banku, kasie oszczędnościowo – kredytowej, w domu maklerskim muszą złożyć oświadczenia dla celów FATCA. Ustawa nakłada bowiem na instytucje finansowe tego typu wymogi po to właśnie aby sprostać postanowieniom umowy Polska – USA.
Przy tej okazji nadmienię, że nie wszystkie kraje zawarły ze Stanami Zjednoczonymi porozumienia wdrażające do ich porządku prawnego Foreign Account Tax Compliance Act. Z oświadczeniami tymi spotkacie się Państwo w ponad 100 krajach ale, jak wspomniałam, nie we wszystkich. Oświadczeń tych nie spotkacie Państwo ani w tzw. rajach podatkowych ani w wielu krajach afrykańskich. Te kraje nie uczestniczą bowiem w raportowaniu rachunków amerykańskich rezydentów podatkowych.
Na koniec wyjaśnię, że nie ma jednego wzoru oświadczenia FATCA. Instytucje finansowe mają własne druki sporządzane dla tych celów. Oświadczenia te są składane pod rygorem odpowiedzialności karnej.
To co wyżej napisałam to nie jedyny tego typu wymóg. Zgodnie z regulacjami unijnymi oraz ustawą o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami wielu polskich przedsiębiorców ma informować o swojej rezydencji podatkowej, co akurat wynika z ustawodawstwa unijnego. Mowa tu o tzw. CRS. Wspominam o tym jedynie sygnalizacyjnie z uwagi na fakt, że przedmiotem niniejszego artykułu jest wyłącznie udzielenie informacji na tematy związane z umową i ustawą FATCA, z którymi to regulacjami, nawet nie mając świadomości, wcześniej czy później się Państwo spotkacie.
