Ostatnio często w przestrzeni publicznej słyszy się hasło podatek belki, a to w związku z zamierzeniami nowego rządu. Nie jest już zapewne dla nikogo tajemnicą, że przewidywane są zmiany w podatku belki. Ma to być ukłon w stronę oszczędzających swoje pieniądze Polaków i realizacja jednej z zapowiedzi wyborczych.
Z niniejszego artykułu dowiecie się Państwo co to jest za rodzaj podatku, kto i kiedy go płaci, a także czy nastąpi likwidacja podatku belki w ramach nowelizacji przepisów.
Zacznijmy od tego co to w ogóle jest podatek belki? Nazwa tego podatku pochodzi od jego pomysłodawcy czyli prof. Marka Belki. Istnieje on w polskim systemie prawnym już od 2002 roku, od samego początku, z oczywistych względów, nie cieszył się on popularnością. Na przestrzeni lat zmieniała się jego wysokość. Jak wynika z podawanych do wiadomości publicznej informacji w 2023 r. wpływy z tego podatku do budżetu państwa były wprost rekordowe. W 2022 r. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do poprzedniego rządu o likwidację tego podatku powołując się na podwójne opodatkowanie oszczędzanych przez obywateli środków pieniężnych, inflację i kryzys ale odpowiedź ówczesnego Ministerstwa Finansów była jednoznaczna – podatek nie zostanie zlikwidowany. W związku z tym istnieje on w polskim systemie prawnych do dziś. Przepisy dotyczące tego podatku znajdują się w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie przewidują one żadnej kwoty wolnej jak ma to miejsce w przypadku dochodów opodatkowanych wg skali podatkowej czyli np. dochodów z pracy.
Podatek belki to inaczej podatek od zysków kapitałowych, ta pierwsza to jedynie nazwa potoczna, druga oficjalna. W każdym razie mowa jest o tym samym podatku.
Obowiązujące obecnie regulacje.
Podatek belki uregulowany jest w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Art. 17 ust. 1 pkt 2 tej ustawy stanowi, że do przychodów z kapitałów pieniężnych zaliczamy np. odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania. Ale podatek ten płacimy także od innych dochodów kapitałowych takich jak np. inwestycje giełdowe czy odsetki od udzielonych pożyczek. Dochody tego rodzaju stanowią odrębne źródło przychodów, w związku z czym nie podlegają opodatkowaniu na zasadach skali podatkowej. Innymi słowy, nie doliczamy do innych dochodów rozliczanych w PIT – 36 i PIT – 37. Podatku belki nie muszą płacić podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych.
Ile wynosi podatek belki?
Podatek belki jest podatkiem zryczałtowanym. Jak stanowi bowiem przepis art. 30 b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochody z zysków kapitałowych opodatkowane są stawką liniową stawką 19%. Oznacza to, że niezależnie od tego czy osiągniemy dochody z tych źródeł na poziomie 100.000 zł czy 1.000.000 zł stawka podatku będzie ta sama i będzie niezmiennie wynosić 19 %.
Lokata a podatek belki
Odsetki od środków zgromadzonych na lokatach bankowych są opodatkowane omawianym tutaj zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Wyjątkiem będzie jednak sytuacja, w której jest to lokata założona przez przedsiębiorcę. Odsetki od środków na lokatach, w zasadzie rachunkach bankowych, prowadzonych w związku z wykonywaną działalnością nie stanowią przychodów z kapitałów pieniężnych. One stanowią przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Obligacje a podatek belki
W świetle art. 5a pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych papiery wartościowe, to papiery, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy o obrocie papierami wartościowymi. Papierami wartościowymi są zaś obligacje, a zatem ma do nich zastosowanie podatek belki. Warto dodać, że zyskiem z obligacji jest ich oprocentowanie ale też zysk z dyskonta przy ich zbyciu. Zysku nie stanowi natomiast sama wartość obligacji.
Ikze a podatek belki
Ikze to indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego. Stanowi ono oddzielny rachunek, na którym osiągane dochody zwolnione są z podatku belki. Daje nam ono dwie korzyści, po pierwsze pomniejszamy bieżącą podstawę opodatkowania, a pod drugie nie płacimy wspomnianego podatku. Opodatkowaniu będą jednak podlegać wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego. W myśl art. 30 ust. 1 pkt 14 ustawy o podatku dochodowym podatek zryczałtowany podatek wynosi wówczas 10 % przychodu.
Ministerstwo Finansów zapowiada, że podatek od zysków kapitałowych zyska kwoty wolne. Będzie to dotyczyło oszczędności oraz dochodów uzyskiwanych przez Polaków z inwestycji. Jeżeli chodzi o zwolnienie w przypadku oszczędności, to wprowadzone zwolnienie z podatku ma dotyczyć środków zgromadzonych na lokatach bankowych oraz obligacji o terminie zapadalności co najmniej rok. Ma to zachęcić Polaków do długoterminowego oszczędzania. Warunkiem zwolnienia będzie posiadanie lokat w banku mającym siedzibę w Polsce. Zwolnienie ma być realizowane w taki sposób, że do określonej kwoty bank nie będzie pobierał podatku. Powyżej tej kwoty podatek belki będzie płacony na obecnych zasadach czyli bank jako płatnik pobierze od oszczędzającego ten podatek. Podobny mechanizm będzie miał zastosowanie do obligacji.
Kwoty wolne dla oszczędności oraz inwestycji w lokaty mają być, w świetle zapowiedzi, określane w obwieszczeniu Ministra Finansów na każdy rok kalendarzowy.
Kwota wolna będzie przewidziana także dla dochodów Polaków z inwestycji kapitałowych. Do nich należy klasyczna sprzedaż na giełdzie akcji. W tym przypadku kwota wolna będzie rozliczana przez podatnika w zeznaniu rocznym czyli PIT-38.
Wskazuje się, że na ten moment przy zastosowaniu proponowanego mechanizmu ustalania kwoty wolnej (iloczyn stopy depozytowej NBP na ostatni dzień trzeciego kwartału roku poprzedzającego rok podatkowy i kwoty 100.000 zł) wynosiłaby ona ponad 5.000 zł. Dokładnie byłaby to kwota 5.250 zł.
Podatek belki pozostanie zatem w systemie prawnym ale dla tych Polaków, którzy chcą oszczędzać i lokować posiadane środki chociażby we wspomniane obligacje, zmiana będzie zauważalna.
Rozliczenie dochodów.
Trzeba pamiętać, że dochody takie jak te ze zbycia akcji czy kryptowalut opodatkowujemy sami. Do rozliczenia tego rodzaju dochodów służy formularz PIT- 38. Zeznania to składa się do urzędu skarbowego w terminie do końca kwietnia roku następującego po roku podatkowym
Przepisy dotyczące podatku belki stosuje się w takim przypadku z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Ustawa stanowi, że możliwe jest na gruncie umów zastosowanie niższej niż krajowa 19 % stawka tego podatku albo niepobranie tego podatku jest możliwe tylko w przypadku udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.
Podkreślam zatem, że w sytuacji gdy zbywający papiery wartościowe nie jest polskim rezydentem podatkowym bardzo często nie ma obowiązku wypełniania PIT-38 i zapłacenia podatku od sprzedaży np. akcji w Polsce. W tym zakresie zachęcam do lektury innego, oznaczonego, wpisu na moim blogu, z którego dowiecie się kiedy podatek belki nie jest płacony w Polsce.
Mam nadzieję, że udało mi się przybliżyć Państwu zarówno samą konstrukcję omawianego podatku, jego zakres, jak i zmiany w podatku belki, które nas czekają.
Jeżeli potrzebują Państwo pomocy prawnej w podobnej sprawie zapraszam do skorzystania z usług mojej Kancelarii. Szczegóły (koszt, zakres i termin realizacji usługi) można ustalić telefonicznie pod nr.: 694 433 846 w godzinach 07.00-20.00 lub za pośrednictwem e-mail: katarzyna.siwiec@radca.prawny.org.pl
Przeczytaj także
Co do zasady, zbycie nieruchomości przed upływem lat 5 od końca roku kalendarzowego, w którym nieruchomość nabyto lub wybudowano wiąże się z koniecznością zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednym ze sposób na uniknięcie zapłaty przedmiotowego podatku jest skorzystanie z instytucji określanej mianem ulga mieszkaniowa, którą przybliżę w niniejszym wpisie. Ulga…
Większość osób zdaje sobie sprawę, że jednym ze źródeł przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych jest sprzedaż nieruchomości przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym ja nabyto bądź wybudowano. Z kolei, jeżeli sprzedajemy nieruchomość po upływie tego czasu, osiągamy co prawda dochód, ale podatek dochodowy od sprzedaży nieruchomości już nie będzie…
W dzisiejszych czasach często zdarza się, że polski rezydent podatkowy (o tym kto jest rezydentem można przeczytać we wpisie Rezydencja podatkowa w Polsce) lokuje posiadane środki w zakup nieruchomości w popularnych destylacjach jak Chorwacja czy Hiszpania, czy też nieruchomości położone za granicą dziedziczy, a następnie nieruchomości te sprzedaje. W związku z tym podatnicy mają…
Niejednokrotnie zdarza się, że polski rezydent jest właścicielem, nabytej w drodze kupna – sprzedaży czy np. w wyniku dziedziczenia, nieruchomości położonej poza granicami Polski. Z różnych względów podatnicy decydują się następnie na sprzedaż tychże nieruchomości. Niniejszy wpis ma przybliżyć zagadnienie opodatkowania podatkiem dochodowym sprzedaży takiej nieruchomości. Zagadnienia ogólne…
Polacy, którzy pracowali poza granicami kraju i nabyli prawo do emerytury, a następnie zmienili miejsce zamieszkania na kraj ojczysty mogą pobierać emeryturę wypłacaną im przez organ tego państwa w Polsce. Wynika to z m.in. z faktu, że korzystanie ze świadczeń ubezpieczenia społecznego nie wymaga zamieszkiwania w państwie wypłacającym te świadczenia. Kwestia jak przedmiotowe świadczenie jest opodatkowane jest…