Exit tax czyli inaczej podatek od niezrealizowanych zysków bądź podatek od wyjścia jest podatkiem płaconym w związku ze zmianą rezydencji podatkowej bądź też w związku z przeniesieniem przez podatnika do innego państwa składnika majątku.
Przesłanką do zastosowania tej regulacji jest utrata przez Polskę prawa do opodatkowania dochodów z przyszłego zbycia przenoszonego składnika majątku.
Poniżej krótko opiszę tę regulację.
Exit tax
Podatek exit tax jest przewidziany w art. 24 f i nast. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 30 da i nast. Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Został on wprowadzony do polskiego systemu podatkowego od 2019 roku w wyniku implementacji Dyrektywy Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. ustanawiającej przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego.
Co do zasady opodatkowaniu podatkiem exit tax podlega osiągnięcie niezrealizowanych zysków z działalności gospodarczej (por. A. Nowak-Piechota, Exit tax: opodatkowanie dochodów z niezrealizowanych zysków w praktyce, Lex/el 2018), choć nie tylko.
Generalnie opodatkowaniu poprzez omawiany podatek exit tax podlega:
– przeniesienie składnika majątku poza terytorium Rzeczpospolitej polskiej, w wyniku którego Polska traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia tego składnika majątku, przy czym przenoszony składnik majątku pozostaje własnością tego samego podmiotu;
– zmiana rezydencji podatkowej przez podatnika podlegającego w Rzeczypospolitej Polskiej obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu), w wyniku której Rzeczpospolita Polska traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia składnika majątku będącego własnością tego podatnika, w związku z przeniesieniem jego siedziby lub zarządu do innego państwa, w tym w związku z transgranicznym przekształceniem.
Podstawę opodatkowania podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków stanowi suma dochodów z niezrealizowanych zysków ustalonych dla poszczególnych składników majątku.
W przypadku osób fizycznych i składnika majątku niezwiązanego z działalnością gospodarczą opodatkowaniu podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków podlegają tylko następujące składniki majątku: ogół praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną, udziały w spółce, akcje i inne papiery wartościowe, pochodne instrumenty finansowe oraz tytuły uczestnictwa w funduszach kapitałowych, jeżeli podatnik ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez łącznie co najmniej pięć lat w dziesięcioletnim okresie poprzedzającym dzień zmiany rezydencji podatkowej.
Warto wiedzieć, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 7 października 2020 r. , wydanym w sprawie o sygn. I SA/Bd 375/20 orzekł, że podatek exit tax nie ma zastosowania w sytuacji dokonania między członkami rodziny darowizny mienia należącego do majątku osobistego darczyńcy.
Zmiana rezydencji podatkowej
Wiedzę w zakresie zmiany rezydencji podatkowej możecie Państwo zgłębić m.in we wpisie zmiana rezydencji podatkowej.
W niniejszym wpisie kwestia ta będzie poruszana wyłącznie w odniesieniu do sytuacji, w której składnik majątkowy przenoszony za granicę może wiązać się z podatkiem od niezrealizowanych zysków.
Warto wiedzieć, że w stosunku do osób fizycznych ustawa w ogóle wyłączona opodatkowanie jeżeli składnik majątku, według stawek rynkowych, nie przekracza kwoty 4.000.000 zł. Wyobraźmy sobie zatem, że podatnik zmienia ośrodek interesów życiowych z terytorium Polski na terytorium Hiszpanii. W rezultacie, w przyszłości utraci on status polskiego rezydenta podatkowego, a uzyska rezydencję podatkową w Hiszpanii. Po zmianie rezydencji będzie zatem podlegał obowiązkowi podatkowemu w Hiszpani od całości przychodów/dochodów, w tym także osiąganych poza tym krajem. W Polsce pozostanie po przeprowadzce np. lokal mieszkalny podatnika, akcje, środki pieniężne. Podatnik pomimo, że papiery wartościowe podlegają opodatkowaniu podatkiem od wyjścia, nie zapłaci go jeżeli ich wartość nie przekroczy kwoty 4.000.000 zł.
Trzeba pamiętać, że każdorazowo przeniesienie składnika majątku za granicę w związku ze zmianą rezydencji, należy oceniać nie tylko pod kątem wartości tegoż składnika, ale przede wszystkim ustalić czy w związku ze zmianą rezydencji Polska w ogóle traci prawo do opodatkowania zbycia tego składnika w przyszłości.
Polskie ustawy przewidują szerszy zakres opodatkowania podatkiem exit tax, aniżeli wynika to z dyrektywy.
