Zabezpieczenie alimentów

zabezpieczenie alimentówZabezpieczenie alimentów jest wyjątkiem od ogólnej reguły obowiązującej w polskim porządku prawnym, zgodnie z którą zabezpieczenie nie może prowadzić do zaspokojenia roszczenia. Zabezpieczenie alimentów na czas rozprawy de facto prowadzi bowiem do tymczasowego ale jednak zaspokojenia roszczeń uprawnionego, dlatego nazywane jest zabezpieczeniem nowacyjnym.

Udzielić go może sąd na rozprawie albo na posiedzeniu niejawnym.

Przepisy dotyczące tego zabezpieczenia generalnie zawierają wiele rozwiązań szczególnych, nie tylko co do sposobu zabezpieczenia ale i wykonania postanowienia o zabezpieczeniu.

 

Zabezpieczenie alimentacyjne

W pierwszej kolejności należy odpowiedzieć na pytanie co to jest zabezpieczenie alimentacyjne. Otóż, jest to tymczasowe, bo ustalane jedynie na czas trwania postępowania o zasądzenie alimentów, rozstrzygnięcie sądu co do obowiązku zapłaty określonej sumy od pozwanego. Zabezpieczenie alimentów jest udzielane przez sąd tylko i wyłącznie na wniosek osoby zainteresowanej – w formie postanowienia. Bardzo ważne jest zatem aby osoba uprawniona, a najczęściej jej przedstawiciel ustawowy, sformułował pisemnie wniosek o zabezpieczenie alimentów.

Sąd może udzielić zabezpieczenia polegającego na zobowiązaniu obowiązanego do zapłaty uprawnionemu jednorazowo albo okresowo określonej sumy pieniężnej w sprawach o alimenty. Poza tym mogą być stosowane inne sposoby zabezpieczenia, jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że w konkretnym wypadku właściwszy byłby któryś z innych sposobów zabezpieczenia.

Do udzielenia zabezpieczenia roszczenia o alimenty wymagane jest jedynie uprawdopodobnienie przez uprawnionego istnienia roszczenia. Aby uzyskać zabezpieczenie alimentacyjne nie ma natomiast potrzeby wykazywania interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia (tak np. postanowienie Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 23 października 2019 r., sygn.akt VIII Cz 960/19).

 

Zabezpieczenie alimentów

Art. 753 kodeksu postępowania cywilnego mówi o tym jak może wyglądać zabezpieczenie alimentów, ale przepisy nie uszczegóławiają o jakich sprawach o alimenty dokładnie jest mowa. W związku z czym należy trzeba wiedzieć, iż te regulacją tą będą objęte sprawy o zasądzenie alimentów po raz pierwszy, a także sprawy o podwyższenie alimentów. Co do zasady zaś sprawą o alimenty nie jest sprawa o obniżenie alimentów lub uchylenie obowiązku alimentacyjnego, inicjowana przez obowiązanego do uiszczania alimentów. Aczkolwiek w orzecznictwie dopuszcza się zabezpieczenie alimentacyjne w trakcie postępowania o uchylenie lub obniżenie obowiązku alimentacyjnego poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego (tak uchwała Sądu Najwyższego z dnia III CZP 3/82).

Ponadto pomimo, że sprawy z powództwa jednego z małżonków przeciwko drugiemu o zasądzenie określonej kwoty pieniężnej tytułem przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, opartego na treści art. 27 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, nie uznaje się za klasyczną sprawę o alimenty, zabezpieczenie alimentów – czy też bardziej prawidłowo tego obowiązku – w tych typach spraw też jest możliwe.

Zabezpieczenie alimentów może mieć teoretycznie miejsce również wtedy, gdy uprawiony dochodzi zasądzenia alimentów z datą wsteczną. Generalnie bowiem niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu przed wniesieniem powództwa o alimenty sąd uwzględnia zasądzając odpowiednią sumę pieniężną. Trzeba jednak pamiętać, że wniosek o zabezpieczenie alimentów z datą wsteczną musi przede wszystkim wykazywać istnienie tychże niezaspokojonych potrzeb. Bez wykazania tej okoliczności, sąd wniosek taki oddali.

 

Zabezpieczenie alimentów a kwota.

Niezwykle interesującą kwestią jest na pewno zagadnienie takie jak: zabezpieczenie alimentów a wysokość alimentów. Przede wszystkim trzeba zatem pamiętać, iż fakt, że sąd wyda postanowienie nakazujące uiszczanie np. przez ojca dziecka w trakcie postępowania określonej kwoty jako zabezpieczenie alimentów, nie oznacza automatycznie, że taka dokładnie kwota alimentów na koniec zostanie ustalona. Należy pamiętać, iż sąd rozpoznając wniosek o alimenty z zabezpieczeniem jest związany granicami wniosku w zakresie wysokości żądanego świadczenia alimentacyjnego. Oznacza to, iż sąd nie może wydać postanowienia zabezpieczającego w kwocie wyższej niż domagał się tego sam uprawniony. Nie oznacza to jednakże, że wyda postanowienie na kwoty takie jak tenże ubezpieczony wskaże, gdyż sąd orzeka w sposób dyskrecjonalny, swobodnie decydując o wysokości kwot. Ale nie należy też sądzić, że sąd może określić kwotę w sposób zupełnie dowolny, gdyż powinien generalnie orzekać z uwzględnieniem tych przesłanek, które o wysokości alimentów decydują tj. przesłanek określonych w art. 135 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Dlatego też warto dołożyć starań aby pozew o alimenty z zabezpieczeniem został napisany w taki sposób, aby pozwalał na uzyskanie maksymalnego zabezpieczenia. Mając na uwadze długotrwałość postępowań sądowych, bywa to naprawdę ważną kwestią.

Trzeba w tym miejscu wyjaśnić jeszcze jedną rzecz, a mianowicie co się dzieje w sytuacji, gdy kwota alimentów jest znaczenie wyższa niż kwota przewidziana w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia – czy jest możliwe wyrównanie zabezpieczenia alimentów, odpowiedź jest twierdząca bo zasadą jest, że sąd zasądza alimenty od daty złożenia pozwu ale co istotne nie działa to w drugą stronę tj. jeżeli zasądzone zostaną alimenty w wysokości niższej chociażby pozwany nie będzie mógł skutecznie dochodzić zwrotu tych świadczeń (patrz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20.10.2010 r., sygn.akt III CZP 59/10).

 

Ostatnią rzeczą, którą chciałaby poruszyć jest to kiedy upada zabezpieczenie alimentów – pomimo, że postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia stanowi samoistną podstawę świadczeń to jednak udzielane jest jedynie na czas trwania postępowania sądowego.  Zgodnie z przepisami udzielone zabezpieczenie upada po upływie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie, które podlegało zabezpieczeniu, a na wniosek obowiązanego sąd wydaje postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia.

Jeżeli potrzebują Państwo pomocy prawnej w podobnej sprawie zapraszam do skorzystania z usług mojej Kancelarii. Szczegóły (koszt, zakres i termin realizacji usługi) można ustalić telefonicznie pod nr.: 694 433 846 w godzinach 07.00-20.00 lub za pośrednictwem e-mail: katarzyna.siwiec@radca.prawny.org.pl

    *Wyrażam zgodę na przetwarzanie danych na warunkach określonych w podzakładce RODO