Udziały w kapitale zakładowym spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są zbywalne. Do zbycia udziałów wystarczy zawarcie umowy w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Zmianę wspólnika wynikającą np. ze sprzedaży udziałów należy oczywiście odnotować w księdze udziałów i zgłosić do Krajowego Rejestru Sądowego, z tym tylko, że wpis dotyczący zbycia udziałów w spółce z o.o. ma charakter deklaratoryjny. Tak więc osoba, która nabywa udziały w spółce jest wspólnikiem od chwili zawarcia umowy nabycia udziałów, nie zaś od momentu uwidocznienia ewentualnej zmiany (dotyczy to sytuacji gdy osoba ta nabyła co najmniej 10 % udziałów w kapitale zakładowym spółki) w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Nie zawsze udziały mogą być jednakże swobodnie zbywane, jak również nabywane. Ograniczenia w zakresie ich zbywalności mogą wynikać zarówno z samej umowy, jak i obowiązujących ustaw.
Zgodnie z art. 182 § 1 kodeksu spółek handlowych zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz zastawienie udziału umowa spółki może uzależnić od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć. Umowa nie może w żadnym razie wyłączyć w ogóle zbywalności udziałów, takie zastrzeżenie byłoby nieważne. Ograniczenia zbywalności mogą mieć natomiast bardzo różny charakter, począwszy od podmiotowych przesądzających przykładowo kto może być nabywcą udziałów poprzez określenie jego kompetencji, wykształcenia, doświadczenia zawodowego itd. poprzez ograniczenia w postaci zastrzeżenia prawa pierwokupu na rzecz wspólników. Ponadto mogą one przybrać postać wprost wymienioną w powołanym przepisie tj. uzależniać zbycie od udzielenia zgody przez spółkę. Przywołany przepis nie wyklucza również wprowadzania w umowie spółki różnorakich ograniczeń czasowych ustalających, iż zbycie udziału będzie mogło nastąpić dopiero po upływie określonego czasu jak np. upływie pełnego roku obrotowego działalności spółki.
Co więcej, przepis nie zawiera zastrzeżenia, że ograniczenia umowne w zakresie zbycia udziału muszą dotyczyć w równym stopniu wszystkich udziałów w kapitale zakładowym spółki, możliwe jest zatem rozwiązanie, w którym ograniczenia zbywalności określonych udziałów w spółce będą bardziej restrykcyjne np. w sytuacji gdy z udziałami związane są pewne dodatkowe uprawnienia czy obowiązki.

Jak wyżej zaakcentowałam, istnieje szereg ustawowych ograniczeń w zbywalności udziałów, częściowo można takie odnaleźć także w treści innych przepisów ustawy Kodeks spółek handlowych. Mam tu na myśli rozwiązanie zawarte w art. 176 § 3, a dotyczące konieczności uzyskania zgody spółki na zbycie udziału w sytuacji gdy wspólnik umową spółki został zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych.
Kolejne ograniczenie kodeksowe to zakaz nabywania przez spółkę udziałów własnych. Należy bowiem pamiętać, że ustawodawca w art. 200 § 1 kodeksu postanowił, iż spółka nie może obejmować lub nabywać ani przyjmować w zastaw własnych udziałów. Wyjątek stanowi jedynie nabycie w drodze egzekucji na zaspokojenie roszczeń spółki, których nie można zaspokoić z innego majątku wspólnika, nabycie w celu umorzenia udziałów oraz nabycie albo objęcie udziałów w innych przypadkach przewidzianych w ustawie. Udziały te jednak muszą zostać w ciągu roku zbyte lub umorzone.

Kolejne ograniczenia w obrocie udziałami wynikać będą z innych ustaw niż cytowany wyżej Kodeks spółek handlowych. Przykładowo art. 3 e ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców przewiduje konieczność uzyskania przez nabywcę cudzoziemca zgody Ministra Spraw Wewnętrznych na nabycie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością mającej siedzibę na terytorium Polski jeżeli:
– spółka będąca właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stanie się spółką kontrolowaną,
– jeżeli spółka ta jest spółką kontrolowaną, a udziały lub akcje nabywa lub obejmuje cudzoziemiec niebędący udziałowcem.
Za spółkę kontrolowaną uważa się w myśl ustawy spółkę, w której cudzoziemiec lub cudzoziemcy dysponują bezpośrednio lub pośrednio powyżej 50% głosów na zgromadzeniu wspólników lub na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik, użytkownik lub na podstawie porozumień z innymi osobami, albo mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów Kodeks spółek handlowych.
Zezwolenie Ministra Spraw Wewnętrznych nie będzie natomiast konieczne w przypadku nabycia przez cudzoziemca ponad 50% akcji w spółce handlowej z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niebędącej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości, chociażby spółka ta miała ponad 50% akcji w innej spółce handlowej z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, będącej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości (tak uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24.01.2001, sygn.akt OPS10/01).

Następnego ograniczenia doszukamy się w treści ustaw samorządowych tj. ustawy o samorządzie gminnym, powiatowym i wojewódzkim. Mianowicie art. 24 f ust 5 ustawy o samorządzie gminnym przesądza, iż radni nie mogą posiadać pakietu większego niż 10% udziałów lub akcji w spółkach prawa handlowego z udziałem gminnych osób prawnych lub przedsiębiorców, w których uczestniczą takie osoby. Analogiczne ograniczenie dotyczy radnych powiatu w odniesieniu do ilości posiadanych udziałów w spółkach handlowych z udziałem powiatowych osób prawnych lub przedsiębiorców, w których uczestniczą takie osoby (por. art. 25 b ust 5 ustawy o samorządzie powiatowym) oraz radnych samorządu województwa (art. 27 b ust 5 ustawy o samorządzie wojewódzkim).

Również poseł i senator, wedle brzmienia art. 34 ust 4 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, nie może posiadać pakietu większego niż 10% udziałów lub akcji w spółkach prawa handlowego z udziałem państwowych lub komunalnych osób prawnych lub przedsiębiorców, w których uczestniczą takie osoby.

Bardzo podobne ograniczenia ilościowe wprowadza ustawa o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne w odniesieniu do bardzo szerokiego katalogu osób (por. art. 4 ust 5 ustawy).

Czasowy brak możliwości obrotu udziałami przewiduje także ustawa o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowniczych stanowiąc w art. 38 ust 3 w zw. z art. 2 pkt 2, że udziały nabyte nieodpłatnie przez uprawnionych pracowników oraz przez rolników lub rybaków nie mogą być przedmiotem obrotu przed upływem dwóch lat od dnia zbycia przez Skarb Państwa pierwszych udziałów na zasadach ogólnych, a udziały nabyte przez pracowników pełniących funkcję członków zarządu spółki – przed upływem trzech lat od dnia zbycia przez Skarb Państwa pierwszych udziałów na zasadach ogólnych.

Poza wyszczególnionymi przypadkami istnieją również inne regulacje, w wyniku których obrót udziałami może podlegać pewnym ograniczeniom.

W celu zabezpieczenia terminowej płatności za zrealizowane roboty budowlane wykonawca ma prawo żądać od inwestora udzielenia mu gwarancji zapłaty czyli gwarancji bankowej, ubezpieczeniowej, akredytywy bankowej lub poręczenia banku – do wysokości ewentualnego roszczenia z tytułu wynagrodzenia wynikającego z umowy oraz robót dodatkowych lub koniecznych do wykonania umowy, zaakceptowanych na piśmie przez inwestora. Prawo to gwarantuje mu przepis art. 649 ze zn. 1 i następne kodeksu cywilnego. Przedmiotowa gwarancja zapłaty za roboty budowlane może być ustanowiona zarówno dla zabezpieczenia istniejącej (choćby niewymagalnej) wierzytelności o wynagrodzenie za roboty budowlane, jak również wierzytelności o przyszłe wynagrodzenie. Żądanie ustanowienia gwarancji nie może natomiast dotyczyć innych roszczeń wykonawcy niż o wynagrodzenie jak chociażby roszczeń o zapłatę ewentualnych kar umownych czy też roszczeń odszkodowawczych.
Co bardzo istotne, dla żądania ustanowienia gwarancji zapłaty ustawodawca nie wymaga aby inwestor w ogóle był w zwłoce z zapłatą całości lub części wynagrodzenia. Oznacza to tym samym, że nawet terminowe regulowanie wynagrodzenia za wykonane roboty nie może uchronić inwestora przed koniecznością udzielenia wykonawcy gwarancji zapłaty jeżeli takie żądanie ów wykonawca zgłosi.
Katalog wymienionych zabezpieczeń ma charakter wyczerpujący, wyłączona jest zatem możliwość ustanowienia przez inwestora zabezpieczenia przez złożenie odpowiedniej kwoty do depozytu sądowego lub innego rodzaju zabezpieczeń jak np. umownej gwarancji zapłaty pochodzącej od podmiotu niebędącego bankiem ani ubezpieczycielem (tak J. Gudowski (red.) Kodeks Cywilny. Komentarz).
Choć przepis nie przewiduje do kogo należy wybór formy zabezpieczenia przyjmuje się, iż podmiotem uprawnionym jest tu wyłącznie inwestor.
Gwarancja może być udzielona co do zasady na żądanie wykonawcy zgłoszone w każdym czasie dopóki trwa stosunek umowny pomiędzy stronami.
Warto w tym miejscu podkreślić, że przepisy Prawa Zamówień Publicznych nie wyłączają stosowania wyżej wymienionych przepisów co przesądza, że również wówczas gdy inwestor jest podmiotem realizującym inwestycje ze środków publicznych, a zatem ryzyko otrzymania należnego wynagrodzenia za zrealizowane roboty jest niewielka, ma on obowiązek udzielić na żądanie wykonawcy gwarancji zapłaty.
W myśl obowiązujących regulacji strony ponoszą w równych częściach udokumentowane koszty zabezpieczenia wierzytelności. W przepisie tym chodzi zatem o całość kosztów jakie poniesie z tego tytułu inwestor, mogą to być zatem np. koszty zabezpieczenia roszczenia banku czy ubezpieczyciela związane z ustanowieniem gwarancji czyli np. koszty ustanowienia hipoteki. Przepisy nie pozwalają inwestorowi warunkować udzielenia gwarancji zapłaty od wcześniejszego uzyskania połowy równowartości kosztów, a ponieważ nie wskazują także wprost momentu wymagalności roszczenia inwestora o zwrot połowy poniesionych kosztów zabezpieczenia przyjmuje się, że stają się one wymagalne po wezwaniu do ich zapłaty.
Ustawodawca wzmacniając niejako ochronę wykonawcy przesądził w treści art. 649 ze zn. 2 kodeksu cywilnego, że nie można przez czynność prawną wyłączyć ani ograniczyć prawa wykonawcy do żądania od inwestora gwarancji zapłaty, a odstąpienie inwestora od umowy spowodowane żądaniem wykonawcy przedstawienia gwarancji zapłaty jest bezskuteczne. Przy czym – jak wyjaśnił Sąd Okręgowy w Szczecinie w wyroku z dnia 28 kwietnia 2017 r., sygn.akt VIII GC 303/15 – wykładnia art. 649 ze zn.2 § 2 k.c. wskazuje, że jego zastosowanie nie jest uzależnione od tego czy inwestor w oświadczeniu o odstąpieniu wskazał, że przyczyną jego złożenia było żądanie wykonawcy dostarczenia gwarancji zapłaty. Wystarczy aby oświadczenie inwestora o odstąpieniu od umowy było reakcją na żądanie wykonawcy przedstawienia gwarancji zapłaty.

Gwarancja zapłaty za roboty budowlane.

Skutki jej nieudzielenia.

Skutki braku ustanowienia gwarancji zapłaty określa art. 649 ze zn. 4 § 1 kodeksu cywilnego, który to przepis stanowi, że jeżeli wykonawca nie uzyska żądanej gwarancji zapłaty w wyznaczonym przez siebie terminie, nie krótszym niż 45 dni, uprawniony jest do odstąpienia od umowy z winy inwestora ze skutkiem na dzień odstąpienia.
Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 marca 2017 r., wydanym w sprawie V CSK 393/16, z chwilą zgłoszenia inwestorowi przez wykonawcę żądania, o którym mowa w art. 649 ze zn. 1 § 1 k.c., powstaje zobowiązanie inwestora do udzielenia gwarancji zapłaty, przy czym zobowiązanie nie będzie wykonane nawet wówczas gdy gwarancja co prawda zostanie ustanowiona ale nie zostanie wydana wykonawcy albo zostanie co prawda wydana ale jej treść nie będzie zgodna z tymże żądaniem czyli np. będzie w jakiś sposób ograniczała żądanie wykonawcy. Z tym tylko, że wówczas należy badać jak przebiegała dotychczasowa współpraca, mając przede wszystkim na uwadze treść art. 354 § 2 k.c., zgodnie na wierzycielu spoczywał także obowiązek współdziałania z zobowiązanym do udzielenia gwarancji przy wykonaniu przez niego zobowiązania w sposób zgodny z treścią zobowiązania, a także w sposób odpowiadający celowi społeczno-gospodarczemu zobowiązania oraz zasadom współżycia społecznego (tak Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 24 marca 2014, sygn.akt I ACa 24/14).
W nauce prawa podkreśla się, że inwestor ponosi skutki braku gwarancji, jeżeli przyczyna braku gwarancji leży po jego stronie lub po stronie instytucji będącej gwarantem. Sytuacja inwestora jest niezależna od tego, czy taka przyczyna braku gwarancji ma charakter przez niego zawiniony. Nie ponosi on jednak skutków braku gwarancji, jeżeli ten brak spowodowany został przyczyną leżącą po stronie wykonawcy (tak A. Kidyba w Komentarzu do Kodeksu cywilnego). Nie ma to jednakże większego znaczenia jeżeli zważy się na okoliczność, że niezależne od tego czy przeszkoda była przez inwestora zawiniona i tak nie może on odmówić zapłaty wynagrodzenia mimo niewykonania robót budowlanych, jeżeli wykonawca był gotów je wykonać, lecz doznał przeszkody z przyczyn dotyczących inwestora. W wypadku takim inwestor może odliczyć to, co wykonawca oszczędził z powodu niewykonania robót budowlanych (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 19 maja 2017 r. sygn.akt I ACa 1/17).
Nie można wykluczyć sytuacji kiedy wykonawca tak naprawdę nie jest zainteresowany uzyskaniem gwarancji zapłaty w jedynie wykorzystuje ją do odstąpienia od umowy. W takim szczególnym przypadku nie jest wykluczona ocena jego działań przez pryzmat przesłanek wynikających z art. 5 k.c.
Z mocy art. 649 ze zn. 5 kodeksu cywilnego powyższe regulacje stosuje się do umów zawartych między wykonawcą (generalnym wykonawcą) a dalszymi wykonawcami (podwykonawcami). Tak więc również podwykonawcy służy prawo żądania od wykonawcy udzielenia mu gwarancji zapłaty przy tym uprawnienie to przysługuje niezależnie do tego, czy wykonawca domagał się takiej gwarancji od inwestora i czy została

Działalność stowarzyszeń reguluje ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 roku Prawo o stowarzyszeniach. Wyróżniamy dwa rodzaje stowarzyszeń: uproszczone zwane także zwykłym, nie posiadające osobowości prawne i rejestrowe, które zgodnie z art. 17 ustawy po wpisie do Krajowego Rejestru Sądowego otrzymuje osobowość prawną.
Wśród obligatoryjnych organów stowarzyszenia występuje m.in. zarząd, który reprezentuje stowarzyszenie na zewnątrz, kieruje jego działalnością, a tym samym zaciąga w jego imieniu zobowiązania. Bywa, że nie wszystkie z nich są później regulowane i należy poszukiwać innych możliwości ich egzekucji niż tylko z majątku stowarzyszenia, czasem właśnie z majątku osób, które je w imieniu stowarzyszenia zaciągały. Podkreślić jednak trzeba, iż nieco inaczej kształtuje się odpowiedzialność członków zarządu stowarzyszenia w zależności od tego z jakim jego rodzajem mamy do czynienia oraz czy dług ma charakter prywatny czy publiczny.

Odpowiedzialność za długi prywatne stowarzyszenia zwykłego
Aktualnie, w przypadku stowarzyszenia zwykłego, ustawa precyzyjnie reguluje w art. 40 ust 1b, że każdy członek odpowiada za zobowiązania stowarzyszenia bez ograniczeń całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi członkami oraz ze stowarzyszeniem. Odpowiedzialność ta powstaje z chwilą, gdy egzekucja z majątku stowarzyszenia zwykłego okaże się bezskuteczna. Odpowiedzialność ta jest odpowiedzialnością osobistą co oznacza, że członek stowarzyszenia zwykłego oraz członek jego zarządu odpowiada za zaciągnięte przez nie zobowiązania całym swoim osobistym majątkiem w sposób nieograniczony tj. do wysokości zobowiązania tegoż stowarzyszenia. Co więcej, odpowiedzialność ta jest odpowiedzialnością solidarną co oznacza, że wierzyciel może żądać zapłaty całości długu od wszystkich lub niektórych osób w przepisie tym wymienionych. Z kolei członek stowarzyszenia zwykłego lub członek zarządu, który spełnił świadczenie na rzecz wierzyciela tegoż stowarzyszenia ma prawo żądać zwrotu tego świadczenia w częściach równych od pozostałych osób.
Ponadto jak wyjaśnił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z dnia 24 listopada 2017 r., sygn.akt I SA/Lu 671/17, jest to odpowiedzialność o charakterze wtórnym (subsydiarnym), która wchodzi w rachubę dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku stowarzyszenia zwykłego okaże się bezskuteczna. Pomimo więc przyjęcia, że członek jest dłużnikiem z tytułu długu stowarzyszenia zwykłego, to przede wszystkim stowarzyszenie zwykłe (będąc ex lege dłużnikiem głównym) zobligowane jest (w pierwszej kolejności) wykonać zobowiązanie. Wierzyciel najpierw zatem musi spróbować odzyskać dług od stowarzyszenia, a dopiero w razie niepowiedzenia, żądać jego zapłaty od członków stowarzyszenia czy też członków jego zarządu.
Odpowiedzialności tej nie można wyłączyć w drodze odmiennych postanowień umownych zawartych w umowie z wierzycielem, jako że ma ona charakter bezwzględny.

Odpowiedzialność za długi prywatne stowarzyszenia rejestrowanego
W przepisach ustawy próżno szukać regulacji podobnych jak chociażby w kodeksie spółek handlowych (mam tu na myśli treść art. 299 k.s.h.) dotyczących odpowiedzialności członków zarządu stowarzyszenia za jego długi. Tym samym uznać należy, że członkowie zarządu stowarzyszenia nie odpowiadają za jego długi, o ile oczywiście nie poręczyli za takie zobowiązanie, nie przystąpili do długu czy też za pośrednictwem jakichkolwiek innych czynności prawnych sami nie stali się dłużnikami wierzyciela stowarzyszenia.

Odpowiedzialność za długi stowarzyszenia przekształconego
Stowarzyszenie zwykłe liczące co najmniej siedmiu członków, może przekształcić się w stowarzyszenie rejestrowane, co finalizuje się w momencie wpisu stowarzyszenia zwykłego do Krajowego Rejestru Sądowego. W takim przypadku członkowie przekształcanego stowarzyszenia zwykłego jeszcze przez okres roku licząc od daty wpisu stowarzyszenia do KRS odpowiadają za zaciągnięte przez stowarzyszenie zobowiązania na dotychczasowych zasadach czyli całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi członkami, jeżeli egzekucja z majątku stowarzyszenia okaże się bezskuteczna.

Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe
Zarówno członek zarządu stowarzyszenia rejestrowanego, jak i członek stowarzyszenia zwykłego odpowiada za zobowiązania podatkowe.
Po pierwsze bowiem do członków zarządu osoby prawnej jaką jest stowarzyszenie rejestrowane zastosowanie ma przepis art. 116 a w zw. z art. 116 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym to przepisem jeżeli egzekucja z majątku osoby prawnej okaże się bezskuteczna w całości lub części za jej zobowiązania odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie organów zarządzających tymi osobami, a więc zarząd stowarzyszenia. Z kolei członek zarządu stowarzyszenia zwykłego odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze stowarzyszeniem ale i pozostałymi członkami zarządu za zaległości podatkowe stowarzyszenia. Zaś za zaległości podatkowe stowarzyszenia powstałe przed jego wpisem do właściwego rejestru odpowiadają solidarnie osoby działające na rzecz stowarzyszenia do chwili wpisu.
Odpowiedzialność ta ma charakter akcesoryjny, gdyż nie może powstać bez uprzedniego powstania obowiązku wobec pierwotnego dłużnika czyli w tym przypadku stowarzyszenia. Tak więc możliwość orzekania o odpowiedzialności osoby trzeciej uwarunkowana jest wcześniejszym niewykonaniem zobowiązania przez podatnika, a prowadzenie wobec niej egzekucji dopuszczalne jest jedynie w przypadku, gdy egzekucja z majątku stowarzyszenia okazała się w całości lub w części bezskuteczna. Jak wyjaśnił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z dnia 13 lipca 2017 r., wydanym w sprawie I SA/Ol 277/17, faktyczne pełnienie funkcji przez członka organu zarządzającego nie jest konieczną przesłanką obciążenia go odpowiedzialnością za zaległości podatkowe stowarzyszenia. Wystarczy zatem status członka zarządu do przypisania mu takiej odpowiedzialności, nie jest istotne to czy interesuje się on losami stowarzyszenia, czy uczestniczy aktywnie w zarządzaniu nim itd.
Nasuwa się pytanie czy członek zarządu może się uwolnić od powyższej odpowiedzialności. Oczywiście, że tak pod warunkiem wykazania którejkolwiek z przesłanek egzoneracyjnych wymienionych w art. 116 § 1 pkt 1 i 2 Ordynacji tj. np. wykazania, że:
-we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2017 r. poz. 1508 oraz z 2018 r. poz. 149 i 398) albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne, przy czym zgodnie z orzecznictwem członek zarządu stowarzyszenia, któremu w statucie takiego stowarzyszenia nie nadano wyraźnie uprawnień do reprezentowania tego podmiotu, ponosi mimo wszystko winę w niezgłoszeniu wniosku o ogłoszenie upadłości takiego stowarzyszenia (tak wyrok NSA z 5.03.2014 r., sygn.akt I FSK 562/13 i wyrok WSA w Warszawie z dnia 21.01.2015 r., sygn.akt III SA/Wa 1890/14),
-niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy czyli np. był obłożenie chory od momentu wystąpienia przesłanek do ogłoszenia upadłości lub np. został bez swojej woli odsunięty od prowadzenia spraw stowarzyszenia,
-wskaże mienie stowarzyszenia, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych stowarzyszenia w znacznej części.
Przy czym podkreślić trzeba też to, że nie wszystkie stowarzyszenia mają w ogóle zdolność upadłościową, w takim przypadku w orzecznictwie przyjmuje się, że jeżeli stowarzyszenie zdolności tej nie ma to członek jej organów zarządzających nie może powoływać się na przesłankę wyłączenia odpowiedzialności podatkowej wskazaną w art. 116 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej (patrz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16.10.2013 r. w sprawie II FSK 2877/11) choć upatruje się również możliwości obrony w relacji do postępowania likwidacyjnego stowarzyszenia.

Odpowiedzialność za zobowiązania wobec ZUS
Podobnie jak w przypadku zobowiązań podatkowych, zarząd stowarzyszenia, a w stowarzyszeniu zwykłym również jego członkowie, odpowiadają za długi wobec ZUS. Zgodnie bowiem z treścią art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych do należności z tytułu składek zastosowanie mają m.in. przywołane wyżej przepisy art. 116 i 116 a Ordynacji podatkowej.

Kodeks spółek handlowych wyróżnia trzy różne sposoby umorzenia udziałów:
– przymusowe, dokonane bez zgody wspólnika, którego udziały podlegają umorzeniu,
– dobrowolne, przebiegające za zgodą wspólnika,
– automatyczne, mające miejsce w przypadku ziszczenia się określonego zdarzenia, które zostało przewidziane wcześniej w umowie spółki.
O ile dwa pierwsze przypadki obligatoryjnie wymagają podjęcia przez zgromadzenie wspólników uchwały o umorzeniu, o tyle w przypadku umorzenia automatycznego wymagane jest jedynie stwierdzenie umorzenia uchwałą zarządu spółki.
Umorzenie może nastąpić za wynagrodzeniem lub w przypadku umorzenia dobrowolnego bez wynagrodzenia, wówczas jednak bezwzględnie musi wyrazić na to rozwiązanie zgodę ten wspólnik, którego udziały podlegają umorzeniu.
Regułą mającą zastosowanie do każdego z trybów umorzenia jest to, że możliwość umorzenia musi zostać przewidziana umową spółki, a spółka musi zostać wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego. Wykluczone jest tym samym umorzenie udziałów w spółce będącej w organizacji
Umorzenie może nastąpić poprzez obniżenie kapitału zakładowego bądź z czystego zysku.
Przedmiotem niniejszego wpisu będzie omówienie umorzenia udziałów bez obniżenia kapitału zakładowego realizowane za zgodą wspólnika. W pierwszej kolejności podkreślić należy, że stosownie do brzmienia art. 199 § 2 kodeksu spółek handlowych umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Choć przepis wprost tego nie reguluje wynagrodzenie to może zostać wypłacone wspólnikowi w pieniądzu ale może być też przybrać postać świadczenia niepieniężnego.

PROCEDURA UMORZENIA UDZIAŁÓW
Niezależnie od poniżej poruszanych problemów aby doszło do umorzenia udziałów konieczne jest dokonanie co najmniej dwóch czynności tj. podjęcie przez zgromadzenie wspólników uchwały o umorzeniu za zgodą oraz nabycie udziałów od tegoż wspólnika przez zarząd spółki. Konieczność zawarcia umowy nabycia udziałów w celu umorzenia potwierdza brzmienie przepisu art. 200 § 1 kodeksu stanowiącego co prawda, że spółka nie może obejmować własnych udziałów ale jednocześnie wprowadzającego wyjątek w zakresie nabywania udziałów w celu umorzenia. Bezwzględnie wymagana jest też zgoda wspólnika, która oczywiście może przybrać postać oddania głosu za uchwałą.
W przypadku umorzenia z czystego zysku nie ma konieczności podejmowania uchwały o obniżeniu kapitału zakładowego oraz co oczywiste w tej sytuacji prowadzenia postępowania konwokacyjnego.
Jeżeli umorzenie nie następuje przez obniżenie kapitału zakładowego spółki wpis do Krajowego Rejestru Sądowego nie ma co prawda charakteru konstytutywnego, aczkolwiek mając na uwadze treść art. 22 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym obligującego spółkę do złożenia wniosku o zmianę danych w rejestrze – w terminie 7 dni od daty zaistnienia zdarzenia – fakt umorzenia udziałów oczywiście należy w KRS ujawnić.
Na marginesie wskazuję, że zarząd jest związany uchwałą o umorzeniu tylko o tyle, o ile nie może nabyć udziałów po cenie wyższej niż określona w uchwale zgromadzenia wspólników. Nie ma natomiast przeszkód aby za zgodą wspólnika nabył je za wynagrodzenie niższe niż określone w uchwale. Zarząd może ustalić ze wspólnikiem również sposób zapłaty w ratach, odroczony termin płatności itd. W zakresie umowy nabycia udziałów w celu umorzenia nadal bowiem strony mają prawo ukształtować jej treść zgodnie z zasadą swobody umów z jednym ograniczeniem – nie mogą zmienić celu nabycia udziałów (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 11 września 2008 r., sygn.akt I ACa 544/08).

MOMENT UMORZENIA UDZIAŁÓW Z CZYSTEGO ZYSKU
W nauce prawa podkreśla się, że na tle art. 199 § 1 zd. 2 i § 2 oraz art. 200 § 1 k.s.h. wątpliwe jest kiedy następuje umorzenie dobrowolne. Przepisy te nie precyzują bowiem nawet jak ma przebiegać procedura umorzenia udziałów z czystego zysku. Istnieją teorie, według których umarzając udziały najpierw należy podjąć uchwałę, która upoważnia zarząd do zawarcia umowy o nabycie udziałów, następnie umowę nabycia udziałów w celu umorzenia, a potem dopiero definitywną uchwałę o umorzeniu. Dopiero po wykonaniu wszystkich powyższych czynności można mówić o umorzeniu udziału. Według części komentatorów do umorzenia dochodzi z chwilą nastąpienia skutku rozporządzającego umowy zbycia udziałów i zasadniczo jednoczesnej zapłaty tej ceny ( tak np. R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski, w: R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski, Komentarz do kodeksu spółek handlowych, t. 2). Jeszcze inaczej przyjmuje A. Szajkowski (w: S. Sołtysiński, Kodeks spółek handlowych t. 2, 2002, s. 343), który twierdzi, że w przypadku umorzenia udziałów z czystego zysku udziały zostają umorzone z chwilą powzięcia przez zgromadzenie wspólników stosownej uchwały o umorzeniu udziałów. Jeszcze inni uważają, że do umorzenia udziałów dojdzie z chwilą nabycia udziałów przez spółkę (z chwilą ich przejścia na spółkę), przy czym podstawę umorzenia stanowi uchwała umorzeniowa, a jedynie jej skutek następuje wraz z nabyciem udziałów przez spółkę nie wiążąc skutku z chwilą zapłaty (W. Popiołek, „Umorzenie udziałów i akcji w kodeksie spółek handlowych”, Rejent, 2001, nr 7/8, s. 255). Tak więc zdania w doktrynie są podzielone, różnie do tej problematyki pochodzą również sądy. Niezależnie jednak od tego, który moment finalnie uznamy za prawidłowy konieczne jest zarówno powzięcie uchwały o umorzeniu udziałów, jak i zawarcie ze wspólnikiem umowy ich nabycia.

WYBRANE ASPEKTY PODATKOWE UMORZENIA UDZIAŁÓW
Umorzenie udziałów za zgodą wspólnika w ocenie organów podatkowych nie stanowi umowy sprzedaży. Podkreśla się w praktyce, że pojęcie „ceny” zawarte w art. 535 Kodeksu cywilnego i pojęcie „wynagrodzenia” określone w art. 199 Kodeksu spółek handlowych nie są pojęciami tożsamymi, dlatego umowa nabycia udziałów przez spółkę od udziałowca celem ich umorzenia regulowana przepisami art. 199 Kodeksu spółek handlowych nie jest umową sprzedaży, o której mowa w art. 535 Kodeksu cywilnego, w związku z czym nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych (tak np. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji podatkowej z dnia 29 marca 2012 roku, ZNAK IPPB2/436-70/12-2/MZ).
Umorzenie udziałów w zamian za wynagrodzenie pieniężne nie podlega podatkowi VAT, a to dlatego, że nie odpowiada ono ani definicji dostawy towarów zawartej w art. 7 ustawy ani też definicji świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 tej ustawy. Jeżeli natomiast chodzi o wynagrodzenie niepieniężne to różne zapatrywania w tej materii ujednoliciło obecnie wydanie przez Trybunał Sprawiedliwości wyroku z dnia 13 czerwca 2018 r. w sprawie C-421/17, na kanwie pytania prejudycjalnego polskiego NSA, w którym stwierdzono, że artykuł 2 ust. 1 lit. a dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – dalej dyrektywa 2006/112 – należy interpretować w ten sposób, że przekazanie przez spółkę akcyjną na rzecz jednego z jej akcjonariuszy własności nieruchomości, dokonane tytułem wynagrodzenia za nabycie przez ową spółkę akcyjną, w ramach mechanizmu umorzenia akcji przewidzianego w przepisach krajowych, akcji posiadanych przez owego akcjonariusza w jej kapitale zakładowym, stanowi odpłatną dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, o ile owa nieruchomość jest związana z działalnością gospodarczą owej spółki akcyjnej.

Zgodnie z ustawą z dnia 21 kwietnia 2005 roku o opłatach abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych oraz telewizyjnych pobiera się opłaty abonamentowe, przy czym domniemywa się, że osoba, która posiada odbiornik radiofoniczny lub telewizyjny w stanie umożliwiającym natychmiastowy odbiór programu, używa tego odbiornika. Obowiązek abonamentowy ciąży także na tych osobach, które w dniu wejścia powyższej ustawy tj. w dniu 16 czerwca 2005 r. miały już zarejestrowany odbiornik. Tak więc niezależnie od tego czy zarejestrowanie odbiornika miało miejsce pod rządami obecnie obowiązującej ustawy czy też wcześniej obowiązujących przepisów, jeżeli odbiorca go nie wyrejestrował – istnieje obowiązek uiszczania opłat za jego używanie, który w razie jego niewykonania podlega egzekwowaniu w trybie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze pieniężnym. Przypomnieć bowiem w tym miejscu należy, że w myśl § 11 rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie warunków i trybu rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych (poprzednio zgodnie z § 4 rozporządzenia Ministra Łączności z dnia 16 lipca 1993 r. w sprawie rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych) użytkownik odbiorników RTV jest zobowiązany niezwłocznie powiadomić urząd pocztowy o zaprzestaniu używania tegoż odbiornika.
Przywołana ustawa zawiera także katalog zwolnień z obowiązku zapłaty opłaty abonamentowej. Przywilej ten obejmuje m.in.:
– osoby, które ukończyły 75 lat życia, osoby posiadające orzeczony I stopień inwalidztwa,
– osoby całkowicie niezdolne do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z FUS,
– osoby, które ukończyły 60 lat oraz mają ustalone prawo do emerytury, której wysokość nie przekracza miesięcznie kwoty 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego i inne.
O ile jednak w przypadku osób w podeszłym wieku zwolnienie następuje z mocy prawa, z miesiącem następującym po miesiącu ukończenia 75 roku życia, o tyle we wszystkich pozostałych przypadkach do uzyskania zwolnienia konieczne jest złożenie w placówce pocztowej oświadczenia o spełnianiu warunków do korzystania z tych zwolnień i przedstawienie dokumentów potwierdzających uprawnienie do tych zwolnień. Bez inicjatywy ze strony osoby uprawnionej nie jest zatem możliwe zwolnienie jej od opłat, organy w tym przypadku nie działają bowiem z urzędu. Nie ma też możliwości wnioskowania o przywrócenie terminu do złożenia takiego oświadczenia ani złożenie takiego oświadczenia z mocą wsteczną.

Przedawnienie opłat abonamentowych
W orzecznictwie sądów administracyjnych przesądzono ponad wszelką wątpliwość, iż do przedawnienia abonamentu radiowo-telewizyjnego zastosowanie ma art. 70 § 1 ordynacji podatkowej, zgodnie z którym to przepisem zobowiązanie przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności opłaty abonamentowej. Należy przy tym także pamiętać, że bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny. Jeżeli zatem zostanie przeciwko osobie zobowiązanej do zapłaty abonamentu wszczęte postępowanie egzekucyjne w administracji i w jej trakcie zostanie dokonane przykładowo zajęcie rachunku bankowego okoliczność ta stanowi o przerwaniu biegu 5 – letniego terminu przedawnienia.

Możliwości obrony przed żądaniami zapłaty zaległego abonamentu
Wielokrotnie spotykam się z sytuacją gdy po otrzymaniu od Poczty Polskiej upomnienia, stanowiącego konieczny przedwstęp do wszczęcia egzekucji administracyjnej, zobowiązani do opłat, bazując na poglądach wyrażanych na forach internetowych, wysyłają pisma z powołaniem się na art. 73 k.p.a. żądając doręczenia im uwierzytelnionych kopii posiadanych przez Pocztę dokumentów. Standardową odpowiedzią Poczty Polskiej jest w takiej sytuacji wszczęcie egzekucji administracyjnej, nota bene słuszną bo tego rodzaju żądanie nie powoduje wstrzymania możliwości dochodzenia zaległych opłat abonamentowych. Ponadto żądanie takie przysługuje stronie tylko wówczas gdy jest to uzasadnione ważnym interesem strony więc interes ten trzeba już na wstępie skonkretyzować, czego osoby biorące udział w dyskusjach na forum już nie podają. Co prawda Poczta winna dysponować dowodem zarejestrowania odbiornika i na stosowny zarzut zobowiązanego musi wykazać się tymże dowodem zarejestrowania odbiornika aczkolwiek nie oznacza samo przez się, iż pismo tego rodzaju wstrzyma całą procedurę.
Wyjaśnić trzeba, że zobowiązany może się bronić zarzutem nieistnienia obowiązku zapłaty opłat abonamentowych w postępowaniu egzekucyjnym np. dlatego, że odbiornika nie posiada (trzeba pamiętać o możliwości kontroli), że odbiornik wyrejestrowała – wówczas to ona musi ten fakt udowodnić albo, że nie została poinformowana o nadaniu indywidualnego numeru identyfikacyjnego (jeżeli dana osoba była w grudniu 2007 r. posiadała zarejestrowany odbiornik to w nieprzekraczalnym terminie następnych 12 miesięcy operator publiczny musiał nadać jej indywidualny numer identyfikacyjny i zawiadomić ją o tym pisemnie. Brak takiego zawiadomienia o nadaniu indywidualnego numeru identyfikacyjnego w tym terminie uznać trzeba za dowód nieistnienia dowodu rejestracji). W tym celu należy wnieść w terminie 7 dni od daty otrzymania tytułu wykonawczego środek nazwany zarzutami, powołując się na brzmienie 34 § 1 pkt 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. W takiej sytuacji – jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 20 lutego 2018 r., sygn.akt I SA/Gl 1304/17 i Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 11 stycznia 2018 r., sygn.akt I SA/Sz 31/17 – obowiązkiem wierzyciela jest wykazanie faktu rejestracji przez zobowiązanego odbiornika RTV. Jeżeli fakt ten nie zostanie potwierdzony zobowiązany będzie w stanie uwolnić się od konieczności zapłaty zaległych opłat abonamentowych.
Dodać należy, iż zarzut nieistnienia obowiązku organ egzekucyjny rozpatruje po uzyskaniu wypowiedzi wierzyciela w tym zakresie aczkolwiek wypowiedź wierzyciela jest dla organu egzekucyjnego wiążąca. Na postanowienie organu egzekucyjnego w sprawie zgłoszonych zarzutów zobowiązanemu przysługiwać będzie jednakże zażalenie.

Umorzenie opłat abonamentowych i rozłożenie ich na raty
Należy pamiętać także o możliwościach jakie daje art. 10 ustawy o opłatach abonamentowych. Otóż, zgodnie z powołanym przepisem w wyjątkowych sytuacjach, jeżeli przemawiają za tym szczególne względy społeczne lub przypadki losowe, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji może umorzyć lub rozłożyć na raty zaległości w płatności opłat abonamentowych, odsetki za zwłokę w ich uiszczaniu, opłatę za stwierdzenie używania niezarejestrowanego odbiornika RTV i odsetki za zwłokę w jej uiszczeniu. Ustawa nie definiuje pojęcia sytuacji wyjątkowych pozostawiając to każdorazowo do rozstrzygnięcia Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji. Decyzja tego organu jest co prawda tzw. decyzją uznaniową ale każdorazowo musi on dokładnie rozważyć sytuację osobistą wnioskującego o udzielenie mu ulgi. Na pewno nie jest taką wyjątkową okolicznością sam fakt bycia emerytem czy konieczność ponoszenia kosztów własnego utrzymania, zaś może za taką być uznana np. nagła choroba, utrata majątku w wyniku powodzi itp. Co istotne, wniosek ten musi zostać rozpoznany nawet w sytuacji gdy po jego złożeniu dojdzie do wyegzekwowania tej opłaty w postępowaniu egzekucyjnym. Wniosek o umorzenie należności może być ponawiany stosownie do zmiany okoliczności faktycznych.

Ustawa o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami z dnia 9 września 2016 r. skutkowała rozwiązaniem z dotychczasowymi członkami zarządu spółek podlegających jej regulacjom tj. spółek państwowych i komunalnych, zawartych wcześniej umów o pracę i zastąpienie ich umowami o świadczenie usług zarządzania. W praktyce miało to miejsce na przełomie ubiegłego roku kalendarzowego, a to z uwagi na fakt, że art. 21 ust 1 ustawy wymusił na podmiotach uprawnionych do wykonywania praw udziałowych wdrożenie tego rodzaju działań najpóźniej do dnia zwyczajnego walnego zgromadzenia, którego przedmiotem było rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za rok obrotowy rozpoczynający się w 2016 r. Zważywszy, że art. 231 § 1 kodeksu spółek handlowych stanowi, że zwyczajne zgromadzenie wspólników powinno odbyć się w terminie sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego, de facto opisane wyżej umowy – w przeważającej liczbie przypadków – musiały zostać zawarte najpóźniej do dnia 30 czerwca 2017 roku.

Zgodnie z powołaną ustawą jednym ze skutków towarzyszących zamianie stosunków pracy członków zarządu takich spółek na umowy o zarządzanie było także to, iż przestali oni w zakresie wynagradzania podlegać przepisom ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (potocznie zwaną ustawą kominową). Obecnie wynagrodzenie całkowite członka organu zarządzającego spółki składać się może z części stałej, stanowiącej wynagrodzenie miesięczne podstawowe, określonej kwotowo, oraz części zmiennej, stanowiącej wynagrodzenie uzupełniające za rok obrotowy spółki. O ile wynagrodzenie miesięczne ustalone zostało na etapie zawierania umów o zarządzanie, o tyle wynagrodzenie uzupełniające wg art. 4 ust 9 ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami, mogło zostać przyznane dopiero po zatwierdzeniu sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego spółki za ubiegły rok obrotowy oraz udzieleniu członkowi organu zarządzającego absolutorium z wykonania przez niego obowiązków przez walne zgromadzenie czy zgromadzenie wspólników.

W praktyce powstał problem w jakiej wysokości należy przyznać członkom zarządu to wynagrodzenie skoro dopiero od połowy roku wiążą ich podlegające ustawie o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami – umowy o zarządzanie. Pojawiło się stanowisko lansujące tezę, że członkom zarządów wynagrodzenie uzupełniające przysługuje w wysokości proporcjonalnej do okresu związania umowami o zarządzanie zaś za okres pozostawania w stosunku pracy mają oni prawo do nagrody rocznej przewidzianej przepisami ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi, również w wielkości proporcjonalnej. Tego poglądu nie sposób podzielić z niżej wskazanych względów. Przede wszystkim sprzeciwia się temu treść samych przepisów nowej ustawy. W tym miejscu przypomnieć należy, że w art. 4 ust 5 powołanej ustawy normodawca w sposób jednoznaczny przesądził, że „część zmienna wynagrodzenia członka organu zarządzającego, stanowiąca wynagrodzenie uzupełniające za rok obrotowy spółki, uzależniona jest od poziomu realizacji celów zarządczych”. Jak wnika z literalnej treści przepisu wynagrodzenie uzupełniające należne jest za rok obrotowy spółki, nie zaś za rok obrotowy pełnienia przez konkretne osoby funkcji członków zarządu na podstawie umowy o zarządzanie, zawartej w związku z wejściem w życie ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami. Co istotne, ani w tym przepisie ani w żadnym innym przepisie ustawy nie ma wzmianki o proporcjonalności jakichkolwiek świadczeń z niej wynikających.

Nie można ponadto tracić z pola widzenia regulacji zawartych w innych ustawach o podobnym celu gdzie ustawodawca wyraźnie przewidział prawo do świadczeń za określony, pełny okres, sprawowania danej funkcji. Najlepszym tego przykładem jest zapis art. 10 powołanej już wcześniej ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi, który w ust 1 b stanowi, że nagroda roczna może być przyznana uprawnionemu, który zajmował swoje stanowisko przez cały rok obrotowy. Na wprowadzenie podobnych zapisów do ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami ustawodawca się nie zdecydował, co wydaje się być rozwiązaniem w pełni celowym, jako że przy innym – niż prezentowane w niniejszym wpisie – rozumieniu członkowie zarządu nie mieliby prawa ani do nagrody rocznej ani pełnej części zmiennej wynagrodzenia. Tym czasem nic nie wskazuje na to aby celem ustawodawcy było pozbawienie członków zarządu, przy okazji zmiany stosunku łączącego ich ze spółką, całkowicie gratyfikacji za osiągniecie stawianych im celów. Interpretacja przeciwna pozostawałaby zatem w sprzeczności tak z literalną wykładnią przepisów, jak i ich celem. Z tego też względu uznać należy, że za rok obrotowy 2017 członkom zarządu spółek państwowych i komunalnych winno zostać przyznane wynagrodzenie zmienne/uzupełniające w pełnej, a nie proporcjonalnej wysokości. Powyższą interpretację potwierdza nota bene treść tzw. Dobrych praktyk w zakresie stosowania ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzenia o osób kierujących niektórymi spółkami wydane przez Ministerstwo Skarbu Państwa w listopadzie 2016 roku, gdzie czytamy, że w przypadku gdy okres pełnienia funkcji był krótszy niż pełny rok obrotowy, wynagrodzenie zmienne może być przyznane proporcjonalnie do czasu świadczenia usługi zarządzania, o ile taka okoliczność zostanie przewidziana w Umowie. A contrario, brak stosownych zapisów w umowie bezspornie gwarantuje prawo do wynagrodzenia w pełnej wysokości i to nawet jeżeli dany członek zarządu nie pełnił funkcji w zarządzenie przez cały rok obrotowy, przy czym Dobre Praktyki odwołują się do faktu pełnienia funkcji w zarządzie nie zaś umowy o zarządzanie.